بدایه النحو – احکام حال و ذوالحال – جلسه ۲۷

حال ٬لفظی است که برای بیان هییت ذوالحال می آید و به صورت مفرد یا جمله و یا شبه جمله ظاهر می شود.

حتما بخوانید: فیلم آموزشی بدایه النحو

نکته: ذوالحال به یکی از اشکال زیر می آید:

  1. فاعل. مانند: « رَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفً – اعراف ۱۵۰»
  2. مفعول. مانند: «آتَیْنَاهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا – مریم ۱۲»
  3. مجرور. مانند: «ثُمَّ أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّهَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا – نحل ۱۲۳»
  4. خبر. مانند: «أَنَّ هَذَا صِرَاطِی مُسْتَقِیمًا – أنعام ۱۵۳»

أشکال حال و ذوالحال و احکام آن:

حال بر یکی از اشکال زیر می آید:

۱- مفرد: در اکثر اوقات حال به صورت مشتق می آید اما گاهی نیز به صورت جامد دیده می شود. مانند:‌ «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِیًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ – یوسف ۲»

۲- جمله: اگر حال به شرطی می تواند به صورت جمله بیاید که یک جمله ی خبری باشد. مانند: «وَإِذْ قُلْتُمْ یَا مُوسَى لَنْ نُؤْمِنَ لَکَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَهً فَأَخَذَتْکُمُ الصَّاعِقَهُ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ ـ بقره ۵۵»

۳- شبه جمله (ظرف و جار و مجرور): در این حالت واجب است که مستقر باشد. مانند: «فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ فِی زِینَتِهِ – قصص ۷۹»

جزوه نموداری کتاب «الفوائد الصمدیه»

حال زمانی که مفرد جامد نباشد (یعنی مفرد مشتق یا شبه جمله یا جمله باشد) احتیاج به یک رابط دارد که یکی از امور زیر می باشد:

  1. ضمیر
  2. «واو» در هنگامی می آید که جمله فاقد ضمیر عائد به ذوالحال باشد. مانند:«قَالُوا لَئِنْ أَکَلَهُ الذِّئْبُ وَنَحْنُ عُصْبَهٌ إِنَّا إِذًا لَخَاسِرُونَ – یوسف ۱۴»
  3. «واو» و ضمیر هر دو با هم. و این دو در جمله ی فعلیه ای می آیند که فعل مضارف مقرون به «قد» داشته باشد و اگر جمله ی ما اسمیه بود٬ در ابتدای آن باید ضمیر عائد به ذوالحال وجود داشته باشد. مانند:‌ «أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ خَرَجُوا مِنْ دِیَارِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ – بقره ۲۴۳»

فیلم آموزشی احکام حال و ذوالحال  (جلسه ۲۷)

 

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.