بدایه النحو – افعال مدح و ذم – جلسه ۵۴

افعال مدح و ذم ٬ افعال جامدی هستند که برای انشاء مدح یا ذم می آیند.

 

افعال به دو قسم تقسیم می شوند. یا «خبری» هستند مانند فعل امر و نهی و یا «انشائی» هستند. افعال انشائی نیز بر دو نوع می باشند:
  1. انشائیه طلبی٬ مانند فعل أمر و نهی. مانند: «فَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ وَمَنْ تَابَ مَعَکَ وَلَا تَطْغَوْا إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ – هود ۱۱۲»
  2. انشائیه غیر طلبی مانند أفعال مدح و ذم و تعجب.

اما نکته ای که در اینجا مطرح است این است که افعال اخباری و انشائیه طلبیه در صرف بحث می شود و غیر طلبیّه در نحو بحث می شود.

ارکان افعال مدح و ذم:

  • فعل مدح
  • فاعل
  • مخصوص به مدح و ذم

افعال مدح و ذم جامد و مفرد هستند و دائما به صورت مذکر می آیند و چنانچه فاعل آن ها و یا مخصوص به مدح و ذم این افعال اسم ظاهر مونث باشد٬ جایز است که تاء تأنیث به آن اضافه کنیم.

و فاعل این افعال مدح و ذم همیشه معرفه می باشد و مخصوص به مدح و ذم باید معرفه و یا نکره مختصه باشد و هنگامی که این مدح و ذم را می شناسیم می توانیم آن را از  کلام حذف نماییم.

جزوه نموداری کتاب «الفوائد الصمدیه»

در بین نحاه اختلاف است که چه اعرابی را باید به مخصوص افعال مدح و ذم داد. بعضی از نحاه قائل به این نکته هستند که باید مرفوع شوند بنابر مبتدای مؤخر و جمله ی ماقبل خبر مقدم می شود. و بعضی دیگر گفته اند که «مخصوص افعال مدح و ذم» خبر برای مبتدای محذوف که ضمیر است و آن ضمیر به سوی فاعل بر می گردد.

پس بنابر قول اول٬ همه ی جمله٬ جمله ی اسمیّه خواهد بود و بنابر دیدگاه دوم٬جمله به دو قسمت جمله ی فعلیه و جمله ی اسمیّه تقسیم خواهد شد.

 

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.