منطق ۲ – عرض خاص – جلسه ۱۴
یکی از زیر دسته های سلسله اجناس منطقی عرض خاص می باشد که در ادامه با ان بیشتر آشنا خواهید شد.
فیلم آموزشی عرض خاص
همانطور که دانستیم اقسام کلی ذات که بیان کننده حقیقت افراد و مصادیق یک مفهوم کلی است به چند صورت یافت می شود:
- یا تمام حقیقت شیء را بیان می کند و این عنوان «نوع» نام دارد.
- یا حقیقت مشترک اشیاء را بیان می کند و قسمتی از حقیقت مشترک را بیان می کند و نه همه ی حقیقت را که به این عنوان «جنس» می گویند.
- گاهی این کلی ممیز ذاتی آن شیء است «فصل» نام دارد.
حال در این جا به اقسام «کلی عرضی» که مفاهیم خارج از حقیقت شیء است می پردازیم.
- اگر این «کلی عرضی» علاوه بر این که خارج از حقیقت شیء باشد مختص به آن شیء نیز باشد در این صورت «عرض خاص» نامیده می شود. مانند ضاحک بودن برای انسان.
این مفهوم اختصاص به نوع یا جنس دارد و نسبت به آن یا مساوی و یا اخص می باشد. مثلا در مورد «ضاحک بودن» انسان می توان گفت که این مفهوم «مساوی» مفهوم انسان است زیرا همه ی انسان ها ضاحک هستند اما در مورد «شاعر» بودن می توان این چنین گفت که همه ی انسان ها شاعر نیستند بنابر این این مفهوم «اخص» می باشد.
در اینجا لازم است به این نکته دقت شود که ما وقتی سراغ «عرض خاص» می رویم که جنس یک شیء را می دانیم اما «فصل» آن شیء را نمی دانیم. بنابراین برای تعریف این شیء از ترکیب «جنس + عرض خاص» استفاده می نماییم.
- مورد دوم از اقسام «کلی عرضی»٬ عرضی عام نامیده می شود که یک مفهوم کلی می باشد و از عوارض مشترک چند فرد و یا چند نوع که دارای حقایق مختلف و متفاوتند سوال می شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.