منطق ۲ – محدودیت تعریف – جلسه ۱۲

در تعریف منطقی یک سری محدودیت تعریف وجود دارد که در پایان این جلسه به آن اشاره خواهد شد.

فیلم آموزشی محدودیت تعریف

1. معرَّف را به طور کامل و واضح بیان نماییم.
2. معرَّف را از غیر آن جدا کنیم.

• تعریف باید جامع و مانع باشد. این امر بدین معنا می باشد که همه ی افراد و مصادیق «معرَّف» را در برگیرد یعنی «جامع» باشد و «مانع» از ورود سایر افراد به حوزه ی «معرَّف» شود. در این صورت باید نسبت بین «معرَّف» و «معرِّف» تساوی باشد.
• تعریف باید از لحاظ مفهوم نزد مخاطب روشن تر از «معرَّف» باشد.
• تعریف باید با «معرَّف»٬ مغایرت مفهومی داشته باشد. مثلا هنگام تعریف «انسان» نمی توانیم بگوییم: «انسان همان بشر است» زیرا انسان و بشر تنها از لحاظ لغوی و لفظی با هم متفاوت هستند اما از لحاظ مفهومی با هم یکسان می باشد.
• تعریف نباید دوری باشد. یعنی آنکه معرَّف خود احتیاج به تعریف داشته باشد و هم چنین در تعریف معرِّف از معرَّف استفاده شده باشد. مثلا در تعریف «جسم» بگوییم: جوهری که دارای اجسام سه گانه است. و «اجسام سه گانه» را این چنین تعریف کنیم که: امتداد جوهر جسمانی را گویند.