منطق ۱ – استدلال غیر مباشر(استقرا٬ قیاس٬ تمثیل) – جلسه ۱۰
استدلال غیر مباشر به سه نوع: قیاس ٬ استقرا و تمثیل تقسیم می شود.
حتما بخوانید: دسترسی به تمام فیلمهای کتاب منطق ۱ (منتظری مقدم)
- قیاس: از اساسی ترین و مهم ترین شکل استدلال غیر مباشر است زیرا نتیجه دهی آن قطعی و یقینی است بر خلاف استقرا و تمثیل که نتیجه گیری در آن ها ظنی و غیر قطعی می باشد.
- استقرا
- تمثیل
استقرا نیز به دو قسمت زیر تقسیم بندی می شود.
- استقرای تام: بررسی همه ی افراد یک مجموعه و دادن حکم کلی نسبت به آن مجموعه.
- استقرای ناقص: بررسی افراد منتخب و تعمیم حکم نسبت به تمام افراد مجموعه.
حتما بخوانید: فیلم آموزشی قیاس مع الفارق
لاز م به دگر است که از اساسی ترین و مهم ترین شکل استدلال غیر مباشر٬ قیاس می باشد زیرا نتیجه دهی آن قطعی و یقینی است بر خلاف استقرا و تمثیل که نتیجه گیری در آن ها ظنی و غیر قطعی می باشد.
در اینجا ذکر چند نکته لازم است:
قیاس از سنخ قول است.و از چند قضیه تشکیل شده است.و اگر قضایای آن را قبول کنیم باید نتیجه ی این قضایا را نیز مشخص کنیم.
اقسام آن نیز نیز عبارتست از:
- استثنایی: آن است که نتیجه و نقیض آن به طور کامل در یک قضیه قرار دارند.
- اقترانی: نتیجه و نقیض تماما در یک قضیه قرار ندارند.
قیاس اقترانی نیز به دو موزد تقسیم می شود:
- اقترانی حملی
- اقترانی شرطی
تقسیم بندی می شود.
در این میان از لحاظ اعتبار «تمثیل» کم ارزش ترین و ضعیف ترین نوع را دارا می باشد، «قیاس» و «استقرای تام» مفید یقین هستند، و «استقرای ناقص» ظن آور است.
برای مشاهده این جلسه میتوانید فیلم آموزشی زیر را مشاهده نمایید:
با سلام و عرض ادب.امکان دارد برای تمام انواع استدلال های مباشر و غیر مباشر از نهج البلاغه یک شاهد مثال بیاورید؟