منطق ۱ – کلیات خمس – جلسه ۷

کلیات خمس که شامل: نوع، جنس، فصل، عرض خاص و عرض عام می شود در این جلسه تعریف و ارائه خواهد شد.

حتما بخوانید: دسترسی به تمام فیلم‌های کتاب منطق ۱ (منتظری مقدم)

تعریف هر کدام از این کلیات خمس عبارتست از:

  1. نوع: این کلی بیانگر تمام ذات یا حقیقت یک شی می باشد. مثلا (اسب حیوان است) کلمه ی حیوان بیانگر تمام ذات می باشد.
  2. جنس: این مفهوم بیانگر بخشی از  ذات یا حقیقت می باشد مانند: مفهموم کلی حیوان نسبت به انسان و شتر.
  3. فصل: کلی ذاتی است که یک قسم را از اقسام دیگرش جدا می کند. مانند: خنده رو بودن انسان که موجب تمییز آن از حیوان است.
  4. عرض خاص: مفهومی است که خارج از حقیقت یک شی است ولی مختص به آن است. مانند ضاحک بودن انسان.
  5. عرض عام: مفهومی است که خارج از حقیقت یک شی است و مختص به آن نیست.مانند راه رونده نسبت به انسان.
اینها اصطلاحاتی هستند که منطقیون با بکارگیری این اصطلاحات و جایگذاری آنها در الگوهای مورد نظر یک “تعریف” درست منطقی را  ایجاد می کنند.

حال باید دید با استفاده از این کلیات خمس چگونه می توان به الگوی منطقی رسید:

  • حد تام: جنس قریب به همراه فصل قریب تشکیل دهنده ی حد تام می باشد.
  • حد ناقص: به دو صورت ساخته می شود الف) فصل قریب ب) جنس بعید به همراه فصل قریب
  • رسم تام: جنس قریب به همراه عرضی خاص
  • رسم ناقص: به دو صورت ساخته می شود: الف) عرضی خاص ب)جنس بعید به همراه عرضی خاص
از اینجا بعد وارد مباحث اصلی منطق می شویم و شیوه ی درست “تعریف” و ایجاد شکل صحیح یک قیاس منطقی را خواهیم آموخت.

برای مشاهده این جلسه می‌توانید فیلم آموزشی زیر را مشاهده نمایید:

 

فیلم آموزشی جلسه ۷ (کلیات خمس)

3 پاسخ
  1. ریحانه
    ریحانه گفته:

    باسلام و تشکر فراوان . توضیحات بسیار عالی بود فقط اگر ممکن است استاد از مثال های بیشتر استفاده کند و کیفیت صوت راهم بالاتر ببرید

    پاسخ
  2. محمّدیحیی
    محمّدیحیی گفته:

    سلام.
    من دانشجوام امّا به بعضی از دروس حوزه علاقه‌مندم.
    مثالی که برای فصل و عرض خاص در توضیحات متنی اومده یکسانه که 😐 خنده‌رو بودن انسان = ضاحک‌بودن انسان (؟).
    با تشکّر.

    پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.