منطق ۱ – کلیات خمس – جلسه ۷
کلیات خمس که شامل: نوع، جنس، فصل، عرض خاص و عرض عام می شود در این جلسه تعریف و ارائه خواهد شد.
حتما بخوانید: دسترسی به تمام فیلمهای کتاب منطق ۱ (منتظری مقدم)
تعریف هر کدام از این کلیات خمس عبارتست از:
- نوع: این کلی بیانگر تمام ذات یا حقیقت یک شی می باشد. مثلا (اسب حیوان است) کلمه ی حیوان بیانگر تمام ذات می باشد.
- جنس: این مفهوم بیانگر بخشی از ذات یا حقیقت می باشد مانند: مفهموم کلی حیوان نسبت به انسان و شتر.
- فصل: کلی ذاتی است که یک قسم را از اقسام دیگرش جدا می کند. مانند: خنده رو بودن انسان که موجب تمییز آن از حیوان است.
- عرض خاص: مفهومی است که خارج از حقیقت یک شی است ولی مختص به آن است. مانند ضاحک بودن انسان.
- عرض عام: مفهومی است که خارج از حقیقت یک شی است و مختص به آن نیست.مانند راه رونده نسبت به انسان.
اینها اصطلاحاتی هستند که منطقیون با بکارگیری این اصطلاحات و جایگذاری آنها در الگوهای مورد نظر یک “تعریف” درست منطقی را ایجاد می کنند.
حال باید دید با استفاده از این کلیات خمس چگونه می توان به الگوی منطقی رسید:
- حد تام: جنس قریب به همراه فصل قریب تشکیل دهنده ی حد تام می باشد.
- حد ناقص: به دو صورت ساخته می شود الف) فصل قریب ب) جنس بعید به همراه فصل قریب
- رسم تام: جنس قریب به همراه عرضی خاص
- رسم ناقص: به دو صورت ساخته می شود: الف) عرضی خاص ب)جنس بعید به همراه عرضی خاص
از اینجا بعد وارد مباحث اصلی منطق می شویم و شیوه ی درست “تعریف” و ایجاد شکل صحیح یک قیاس منطقی را خواهیم آموخت.
برای مشاهده این جلسه میتوانید فیلم آموزشی زیر را مشاهده نمایید:
باسلام و تشکر فراوان . توضیحات بسیار عالی بود فقط اگر ممکن است استاد از مثال های بیشتر استفاده کند و کیفیت صوت راهم بالاتر ببرید
سلام.
من دانشجوام امّا به بعضی از دروس حوزه علاقهمندم.
مثالی که برای فصل و عرض خاص در توضیحات متنی اومده یکسانه که 😐 خندهرو بودن انسان = ضاحکبودن انسان (؟).
با تشکّر.
سلام
میشه نوع حقیقی و اضافی رو توضیح بدین