بدایه النحو – موصول حرفی و اسم علم – جلسه ۸

اسم علم از دیگر انواع معارف می باشد که به لحاظ جنس به دو نوع علم شخص و علم جنس و به اعتبار لفظ به بسیط و مرکب و به اعتبار کیفیت وضع به منقول و مرتجل و علم بالغلبه تقسیم می شود.

اسم علم به اعتبار معنایش به دو دسته تقسیم می شود:
  • علم شخص: علمی است که وضع می شود به خاطر دلالت بر شیی معین جزئی خارجی غیر قابل انطباق بر دیگری. مانند: علی٬ مکه٬ جبرائیل و قریش
  • علم جنس: علمی است که وضع می شود به خاطر دلالت بر ماهیت معینی که در ذهن وجود دارد و ممکن است دلالت کند بر هر فردی از افراد آن ماهیت. مانند: «أُسامه» که ماهیت است برای شیر.
اسم علم به اعتبار لفظش به دو دسته تقسیم می شود:

۱- بسیط(مفرد)

۲- مرکب: این مرکب نیز به سه دسته تقسیم می شود:

  • مرکب إسنادی مانند: رام الله.
  • مرکب إضافی مانند: عبدالله. این مرکب همیشه دائم الاضافه می باشد. مانند: «تبت یدا أبی لهب و تب»
  • مرکب مزجی مانند: بعلبک و سیبویه.

اسم علم از لحاظ کیقیت وضع به سه دسته تقسیم می شود:

  1. مرتجل: از اول تا اکنون برای علم بوده و قبل از علمیتش در هیچ جایی استعمال نشده است. مانند:أُدَد
  2. منقول: اسمی است که اول برای یک معنای وضع شده بود اما بعدا معنایش عوض شد. مانند صلات.
  3. علم بالغلبه: اسم علم است که اول برای یک معنایی وضع شده بود اما در اثر استعمال کثیر برای معنای دیگر٬ معنایش عوض شده و معنای جدید را گرفته است. مانند: مدینه

حتما بخوانید: معنی علم نحو چیست؟

اسم علم به اعتبار دلالتش به ۳ قسم تقسیم می شود:

  1. اسم: اسمی که دلالت بر ذات معین دارد بدون هیچگونه زیاده ای در معنا.
  2. کنیه؛ اسمی که در مدح زیاد استفاده می شود.
  3. لقب: اسمی است که هم در مدح استعمال می شود و هم در ذم.

فیلم آموزشی موصول حرفی و اسم علم (جلسه ۸)

6 پاسخ
    • محمد
      محمد گفته:

      اگرمرکب منع صرف باشد اعراب غیرمنصرف داده میشود مثل بعلبک
      محمدحسین علیرضا

      واگرمرکب صوتی باشد مبنی برکسر است مانندسیبویه

      اگر مرکب اضافی باشد مثل عبدالله درسه حالت اعراب منصرف رادارد

      پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.