منطق ۲ – نسب اربع – جلسه ۹

در این جلسه پیرامون بحث درباره نسب اربع و نقیض متساویان توضیحاتی ارائه خواهیم نمود.

فیلم آموزشی نسب اربع

دو مفهوم در قیاس هم و با توجه به مصادیق خود به یکی از چهار حالت زیر تقسیم می شوند که اصطلاحا به آن ها «نسب اربع» می گویند.
  1. تساوی
  2. تباین
  3. عموم و خصوص مطلق
  4. عموم و خصوص من وجه

حال به بررسی هر کدام از انواع «نسب اربع» می پردازیم.

۱) تساوی:

اگز دو مفهوم کلی از نطر مصادیق کاملا با هم منطبق باشند در این صورت نسبت تساوی میان این دو مفهوم وجود دارد. مانند دو مفهوم «انسان» و «ناطق» که در تمامی مصادیق خود یکسان می باشند.

۲) تباین:

در صورتیکه دو کلی در هیچ یک از مصادیق خود «اشتراکی» نداشته باشند در این صورت این دو مفهوم کلی با یکدیگر رابطه ی «تباین» دارند. مانند زوج و فرد.

۳)عموم و خصوص مطلق:
اگر مفهوم «الف» شامل تمامی مصادیق مفهوم «ب» باشد و مصادیق مفهوم «ب» از مصادیق مفهوم «الف» گسترده تر باشد در این صورت بین مفهوم «الف» و مفهوم «ب» رابطه ی عموم و خصوص مطلق بر قرار می باشد. مانند آهن و فلز.
۳)عموم و خصوص من وجه:
اگر دو کلی در بعضی افراد با یکدیگر مشترک باشند و در بعضی دیگر با هم فرق داشته باشند در این صورت بین آن ها رابطه ی «عموم و خصوص من وجه» بر قرار است. مانند لباس و سفید.

نسبت میان نقیض دو کلی:

هر گاه ما به یک لفظ ادات «نا» و «غیر» اضافه کنیم٬ نقیض آن مفهوم بدست می آید. مثلا نقیض انسان٬ «نا انسان» خواهد بود و نقیض زوج٬ «غیر زوج» خواهد بود.

در این صورت بین نقیض ها هم روابطی وجود دارد٬ که در این جلسه راجع به «نقیض متساویان» صحبت خواهد شد.

 

3 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.