بدایه النحو – احکام توابع منادی – جلسه ۳۱
احکام توابع منادی شامل ۳ قسمت می شود که در این فیلم آموزشی به آن اشاره می شود و اعراب و بناء هر قسمت را معین و مشخص می کند.
در ادامه از درس قبل آموختیم که گاهی حرف یا دو حرف آخر حروف منادا حذف می شوند و آن را منادای مرخم می گویند. حال به بررسی مواضع خذف این حروف می پردازیم و سپس احکام توابع منادی را بازگو خواهیم کرد.
۱) منادای مختوم به تای تأنیث مطلقا. مانند شعر زیر:
- أفاطمُ فاصبری فقد أصابت ///// رزیتک التهائم و النجودا
در اینجا شاهد ما کلمه ی «فاطم» است که این کلمه منادای مرخم بوده و «ه» آن بعد از اضافه شدن حرف نداء افتاده است و تبدیل به کلمه ی «فاطم» شده است.
پوشیده نماند که در این حالت دو گونه اعراب جایز است. هم می توانیم اعراب منادا را بدهیم. یعنی بگوییم: «فاطمُ» و هم می توانیم حرکت حرف آخر را بدون تغییر قرار دهیم. یعنی بگوییم: «فاطمَ»
۲) منادای غیر مختوم به تاء زمانی که اسم ما علم باشد و بیش از ۳ حرف داشته باشد و مرکب اضافی نباشد. حال اسم ما مذکر باشد یا مؤنث باشد. مانند قول فرزدق:
- یا مروان مطیتی محبوسه ///// ترجوا الحیاه و ربُّها لم ییأس
احکام توابع منادی :
۱) توابع «ایّها» و «ایّتها» و اسم اشاره مضموم می باشند. مانند: (یا هذا الرجلُ) و ( یا ایّها الرجلُ)
۲) توابع منادی معرب٬ منصوب هستند. البته در بدل وعطف نسق که بدون «ال» هستند مانند منادای مستقل رفتار می شود. مانند: (یا عبداللّه العالم) و (یا عبداللّه و زیدٌ) و (یا عبداللّه علیٌّ)
۳) اگر تابع منادا غیر از بدل و عطف نسق بدون «ال» باشد٬ می تواند منصوب بیاید. مانند: (یا زیدُ العالمَ) و (یازیدُ علیُّ) و (یا زیدُ‌و أخا عمروا)
فیلم آموزشی احکام توابع منادی (جلسه ۳۱)
بسیار عالی