بدایه النحو – احکام ضمیر و اسم اشاره – جلسه ۶
برای قرار دادن ضمیر در یک جمله نیاز به قوانین و احکام خاصی است که در این فیلم آموزشی به آن اشاره خواهد شد. اسم اشاره مانند هذا ٬ هولاء و… برای اشاره به شی یا چیزی بکار می رود٬ که در ادامه فیلم به آن پرداخته می شود.
در مورد ضمایر می توان به این نکته اشاره کرد که ضمیری به نام ضمیر شأن وجود دارد که برای تفسیر جمله ی ماقبلش در جمله می آید.
اسم اشاره بر دو نوع است:
- عام: اسمی است که هم به مکان و هم به غیر مکان اشاره دارد. مانند: ذا٬ ذانِ٬ ذَینِ٬ أُولاء٬ اولیٰ و…
- خاص: اسمی است که فقط اشاره به مکان دارد مانند «هنا» و «ثَم».
البته باید به این نکته اشاره کرد که «ثم» فقط برای اشاره به دور می باشد. ولی مشارٌ الیه مابقی٬ می تواند متکلم یا فاصله ی نزدیک و یا فاصله ی دور باشد.گاهی اوقات بر سر این حروف «هاء» تنبیه٬ وارد می شود مانند: هذا٬ هذان٬ هٰذینِ٬ هٰذی٬ هاتانِ٬ هاتینِ٬ هٰولاء و هاهنا مثلا آیه ی:رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَدًا آمِنًا.
نکات اسم اشاره:
- گاهی مشارٌ الیه اسم اشاره ٬بعد از آن واقع می شود مانند: ذَلِکَ الْکِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِلْمُتَّقِینَ
- واجب است مطابقت اسم اشاره با مشارٌالیه آن در تعریف و تعداد و جنس. مانند:لَا أُقْسِمُ بِهَذَا الْبَلَدِ ﴿۱﴾وَأَنْتَ حِلٌّ بِهَذَا الْبَلَدِ ﴿۲)
- اعراب اسماء اشاره محلا مرفوع و منصوب و مجرور می باشد و این بستگی به جایگاهشان در جمله دارد.مانند: اعراب رفع «وَکَانَ ذَلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیرًا ﴿سوره ی نساء ۳۰)» و اعراب نصب :« رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَدًا آمِنًا (سوره ی بقره ۱۲۶)» و اعراب جر: «إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ﴿سوره ی روم ۲۱﴾»
- «کاف» که گاهی به اسم اشاره متصل می شود حرف خطاب است و دلالت بر عدد مخاطب و جنس مخاطب به همراه دوری و نزدیکی مخاطب دارد. پس برای مذکر «ذاکَ» استعمال می شود و برای مونث «ذاکِ».
فیلم آموزشی احکام ضمیر و اسم اشاره (جلسه ۶)
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.