بدایه النحو – ادات شرط – جلسه ۵۶

ادات شرط ٬اداتی هستند که داخل بر دو جمله می شوند و وقوع جمله ی دوم را معلق بر وقوع جمله ی اول می گیرند. دراین حالت به جمله ی اولی «جمله ی شرط» می گویند و به جمله ی دوم «جواب شرط» می گویند. و در بسیاری از موارد «ادات ربط» بر جمله ی جواب وارد می شود.

1. ادات شرط : این ادات بر دو نوع می باشد.
   1. اسمیّه. مانند: انَّی أین أینما أیّ أیّان إذا حَینما کلَّما کیف کیفَما لمَّا ما متی من مهما
   2. حرفی. مانند: إن إذما لَوْ أمَّا
2. جمله شرط: در این جمله ی شرط حتما باید جمله ی ما فعلیه باشد و فعل آن خبری و متصرف باشد و با قد٬ لن٬ ما٬ سین٬ سوف مقرون نشده باشد.
3. ادات ربط بین جواب و شرط: این ادات شامل «فاء» و «إ‌ذا» فجائیه می شود.
4. جمله جواب

حال در اینجا به معنای این ادات اشاره می کنیم:

إن و إذما:

این دو ادات٬ جمله ی جواب را مشروط و وابسته به جمله ی شرط می کند. مانند:« إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَیُثَبِّتْ أَقْدَامَکُمْ – محمد ۷»

أین و أینما و أنَّی و حیثما:

برای تعلیق مکانی به کار می روند مانند آیه ی روبرو: «أَیْنَمَا یُوَجِّهْهُ لَا یَأْتِ بِخَیْرٍ – نحل ۷۶»

مّن:

برای مشروط نمودن و وابسته نمودن جواب است.