منطق ۲ – برهان چیست – جلسه ۴۴
برهان چیست و به طور کلی جایگاه برهان در میان صناعت خمس کجاست٬ سوالاتی است که در این جلسه مطرح می شود.
فیلم آموزشی برهان چیست
با تعریف کردن برهان می توان به پاسخ این سوال رسید که برهان چیست؟.
به استدلال معتبر که از مقدمات یقینی تشکیل شده است و ضزوزتا به نتیجه ی یقینی می رسد را برهان می گویند.
همانطور که ملاحظه شد٬ در تعریف بالا چندین نکته وجود دارد:
- در برهان باید صورت استدلال نیز به صورت کامل و صحیح باشد. یعنی علاوه بر ماده باید صورت نیز به صورت درست و صحیح بکار برده شود. بنابراین از استقرای ناقص و تمثیل نمی توان در برهان استفاده نمود.
- ما می توانیم علاوه بر قیاس٬ از استقرای تام در برهان استفاده نماییم. مانند: هر شکل هندسی٬ یا کروی است یا ضلع دار؛ هر شکل کروی یا ضلع دار٬ محدود است؛ بنابراین هر شکل هندسی محدود است.
- استدلال مباشر در صورتی که دارای مقدمه ی یقینی باشد٬ می تواند در برهان ما قرار گیرد زیرا این گونه استدلال ها دارای نتیجه ی یقینی می باشند.
همانطور که در بالا اشاره شد٬ برهان ما باید ضرورتا به یک نتیجه ای برسد. این حرف به این معنا است که هر گاه استدلال برهانی باشد در ضمن هر ماده یقینی حتما نتیجه یقینی خواهد بود.
برهان از نظر منطق دانان مطمئن ترین و معتبرترین راه برای رسیدن به نتیجه ی درست می باشد. چرا که در برهان علاوه بر ماده یقینی٬ صورت های بکار برده شده نتیجه ی یقینی به ما می دهد.
نکته ای را لازم است در اینجا بیان شود این است که برای کسب مهارت در این فن باید قواعد و قوانین منطق صوری را شناخت و با مبادی یقینی آشنا شد و علاوه برا این دو کار با تمرین و ممارست بسیار این فن را ملکه ی ذهن خویش ساخت.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.