تعریف و تنکیر مسند شامل موارد گوناگونی می شود که در پایین به آن اشاره می کنیم.
در احوالات مسند٬ بحث ذکر و حذف مسند را بیان نمودیم و در این جلسه به معرفه و نکره بودن مسند خواهیم پرداخت و اغراض نکره و معرفه آوردن مسند را بیان خواهیم نمود.
فیلم آموزشی تنکیر مسند
فواید معرفه آوردن مسند:
ابلاغ حکم چیزی که نزد چیزی معلوم است با چیز دیگر. مانند: هذا الخطیب و ذاک نقیب الاشراف.
بیان حصر مسند بر مسند الیه که به دو صورت می باشد:
۱- حصر حقیقی. مانند: علی الزعیم.
۲-حصر ادعایی. (به خاطر مبالغه). مانند: علی الوطنی.
فواید و اغراض تنکیر مسند:
- اولین مورد عبارت است از عدم قصد اراده عهد یا حصر. مانند:«انت أمیرٌ». یا «هو وزیرٌ»
- دومین مورد از موارد نکره بودن مسند٬ تبعیت از نکره بودن مسند الیه می باشد. مانند: «تلمیذٌ واقفٌ بالباب»
- تفخیم نکره از سومین مورد از اغراض تنکیر مسند می باشد. مانند أیه ی سوره ی بقره که خداوند می فرماید:«هدی للمتقین»
- گاهی اوقات برای «تحقیر» مسند به صورت نکره می أید. مثلا هنگامی که می گوییم: «ما خالدٌ رجلاً یذکر»
لازم به ذکر است که همان مواردی که در تعریف و تنکیر مسند الیه آورده شد٬ در اینجا نیز می توان آن ها را ذکر نمود و بیان کرد و حتی مواردی را نیز به این ها اضافه نمود. آن چیزی که دراین کتاب ذکر شده٬ اهم اغراض تعریف و تنکیر مسند می باشد وگرنه بنابر ذوق سلیم و آشناییت با لسان عرب می توان موارد کثیری از این اغراض را ذکر نمود.
در اینجا مسند دوم بحث مسند که همان تعریف و تنکیر مسند می باشد به پایان می رسد و بحث بعدی که تقدم و تأخر داشتن مسند است را توضیح می دهیم.
موارد تقدیم مسند بر مسند الیه:
- زمانی که مسند عامل است
- زمانی که مسند صدارت طلب است
اغراض تقدیم مسند بر مسند الیه:
- تخصیص مسند بر مسندالیه.
- توجه دادن به اینکه مسند٬ خبر مقدم است نه صفت.
- تشویق به ذکر مسندالیه متأخر در صورتیکه در مسند چیزی باشد مبنی بر تشویق آن.
