منطق ۲ – دلالت – جلسه ۴

در این جلسه به تعریف دلالت و بیان اقسام آن و اقسام دِلالت وضعی می پردازیم. دِلالت عبارت است از حالت یک شیء در ذهن آدمی به گونه ای که وقتی ذهن به آن رسید بلافاصله به شیء دیگر منتقل شود.

فیلم آموزشی دلالت

 

نکته ای که در اینجا وجود دارد این است که هر انتقال از شیء به شیء دیگری در ذهن «دلالت» نمی باشد و بعضی اوقات این انتقال «تداعی معانی» می باشد. در این نوع انتقال٬ علقه و رابطه ی حقیقی وجود ندارد.

انواع دِلالت عبارت است از:
  1. دلالت حقیقی
  2. دِلالت وضعی

۱. دِلالت حقیقی:

در این نوع دلالت نوعی حکایت گری طبیعی وجود دارد و قواعد و قواعد بشری نقشی در ایجاد آن ندارند.
این دِلالت دو نوع می باشد:
  • عقلی: که منشأ آن عقل می باشد. مانند: دِلالت دود بر وجود آتش
  • طبعی: که منشأ آن علاوه بر عقل٬ حالت طبعی و روانی انسان می باشد. مانند: سرخ شدن انسان هنگام خجالت کشیدن.

۲.دِلالت وضعی:

این نوع دِلالت ناشی از وضع قوانین بشری بوده است و دو نوع دارد:

  • دِلالت لفظی: مانند دِلالت آب بر معنای آن. این دِلالت ۳ صورت دارد که عبارت است از:
    • دِلالت لفظی مطابقی: یعنی لفظ بر تمام معنای خود تطابق دارد. مانند لفظ خانه که به معنای همه ی اطاق ها و در و پنجره ها و … اشاره دارد.
    • دِلالت لفظی تضمنّی: یعنی لفظ بر جزئی از معنای خود اشاره دارد. مانند: لفظ کتاب بر خصوص جلد آن.
    • دِلالت لفظی التزامی: یعنی لفظ بر لازمه ی معنای خود دِلالت دارد. مانند دلالت لفظ «چای» بر «قند».
  • دِلالت غیر لفظی: مانند نشانه ها و علائم راهنمایی و رانندگی.

ذکر چند نکته:

برای وجود داشتن دِلالت التزامی بایستی:
۱- ذهن به این اقتران علم داشته باشد.
۲- معنای مورد نظر٬ عقلا یا عرفا به طور آشکار٬ لازمه ی معنای اصلی و لغوی آن لفظ باشد.

 

 

1 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.