بدایه النحو – مفعول مطلق – جلسه ۲۳

مفعول مطلق جزء دومین مورد از منصوبات نحوی می باشد و مصدر منصوبی است که برای تاکید عامل و یا بیان تعداد و نوع عامل در جمله ذکر می شود.

حتما بخوانید: فیلم آموزشی بدایه النحو

اقسام مفعول مطلق:

  1. تاکیدی: مصدری است که برای تأکید عامل خود بیان می شود و به صورت کلمه ی مفردی می آید که «ال» ندارد و اضافه و وصف واقع نمی شود و بر وزن مصدر «مرّه» و «هیئت» نمی آید.
  2. نوعی: مصدری است که برای بیان نوع عامل و کیفیت آن بیان می شود. و بر خلاف مفعول مطلق تاکیدی٬ به صورت اضافی و وصفی و همراه با «ال» و در وزن «هیئت» بیان می شود. «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَهً نَصُوحًا  – تحریم ۸»
  3. عددی: مصدری که برای بیان کمیّت عاملش می آید و به صورت جمع و مثنی و در صیغه مرّه بیان می شود. «وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُکَّتَا دَکَّهً وَاحِدَهً – الحاقه ۱۴»

حتما بخوانید: لیست جزوات نمودار هدایه

عامل در مفعول مطلق:

عامل در مفعول مطلق گاهی فعل و گاهی مشتقات فعل می باشد. اگر عامل فعل باشد باید دارای چنین شرطی باشد که فعل تام متصرف و غیر ملغای از عمل باشد. «وَالصَّافَّاتِ صَفًّا-فَالزَّاجِرَاتِ زَجْرًا – صافات ۱و۲» و گاهی نیز عامل آن مصدر می باشد. مانند:«قَالَ اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَاؤُکُمْ جَزَاءً مَوْفُورًا – إسراء ۶۳»

اصول مفعول مطلق:

  • مفعول مطلق٬ باید مصدری باشد از لفظ عامل خودش.
  • اصل ذکر شدن عامل می باشد البته در مواردی می تواند حذف شود. مانند: جاییکه مفعول مطلق٬ جانشین فعل خود شده باشد و یا اینکه مضمون جمله را تاکید کند و سایر موارد دیگر.
  • در این نوع مفعول٬ باید از عامل خود مؤخر بیاید اما در یک حالت باید مقدم شود وآن این است که الفاظ صدارت طلب به آن اضافه شوند.

فیلم آموزشی مفعول مطلق (جلسه ۲۳)

 

1 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.