بدایه النحو – منادی و حروف ندا – جلسه ۳۰
اسمی که بعد از حروف ندا واقع می شود که برای جلب توجه گوینده استفاده می شود را منادی گویند.
حروف ندا عبارت است از: أ٬ آ٬ یا٬ أیا٬ هیا٬ أی و آی.
البته در تقسیم بندی دیگر حروف ندا به اعتبار منادا٬ به دو قسم تقسیم می شوند:
- ادات نداء قریب: که شامل «أ و أی» می شود.
- ادات نداء بعید: که شامل «آ٬ أیا٬ آی٬ هیا» می شود.
اما در مورد «یا» باید گفت که این حرف مشترک است بین ادات نداء قریب و بعید.
اشکال منادا و إعراب آن:
- منادای مفرد معرفه. در این حالت اگر منادی معرب باشد٬ مرفوع می شود و اگر مبنی باشد بر حالت بنای خود باقی می ماند.
- منادای مفرد نکره مقصوده: اعرابش مرفوع می شود مانند حالت اول.
- منادای مفرد نکره غیر مقصوده: در این حالت منصوب خواهد شد.
- منادای مضاف: که این نوع از منادا نیز منصوب است.
- منادای شبه مضاف: این منادا نیز منصوب می شود.
نکات پیرامون منادا:
۱) بر سر عامل در منادا اختلافات زیادی شده است. سیبویه عامل در منادا را فعل محذوف «ادعو» می داند ولی محقق رضی و مبرد آن را حروف ندا می داند.
۲) حروف ندا بر سر اسم «ال» دار نمی آید. پس اگر منادا بخواهد بر سر این اسامی بیاید باید بین آن فاصله بیفتد. بنابراین برای اسامی مذکر «ایها» می آید و برای اسامی مونث «ایتها» می آید. مانند:«یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ – بقره ۲۱»
۳) زمانی که منادا علم یا مضاف باشد حروف ندا می تواند حذف شود. مانند:«یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّهُ – ارْجِعِی إِلَى رَبِّکِ رَاضِیَهً مَرْضِیَّهً – فجر ۲۷و۲۸»
۴) گاهی یک حرف یا دو حرف از حروف آخر منادا حذف می شود. در این حالت به آن «منادای مرخم» می گوییم.
فیلم آموزشی منادی و حروف ندا (جلسه ۳۰)
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.