منطق ۱ – استدلال غیر مباشر(استقرا٬ قیاس٬ تمثیل) – جلسه ۱۰

استدلال غیر مباشر به سه نوع: قیاس ٬ استقرا و تمثیل تقسیم می شود.

حتما بخوانید: دسترسی به تمام فیلم‌های کتاب منطق ۱ (منتظری مقدم)

در استدلال غیر مباشر به وسیله ی چند “قضیه ی مناسب” و با “رعایت قوانین و ضوابط منطقی” یک تصدیق جدید منتج می شود. مانند: «علی انسان است. هر انسانی فانی است. پس علی فانی است.»
این استدلال به سه نوع تقسیم می شود:
  1. قیاس: از اساسی ترین و مهم ترین شکل استدلال غیر مباشر است زیرا نتیجه دهی آن قطعی و یقینی است بر خلاف استقرا و تمثیل که نتیجه گیری در آن ها ظنی و غیر قطعی می باشد.
  2. استقرا
  3. تمثیل

استقرا نیز به دو قسمت زیر تقسیم بندی می شود.

  • استقرای تام: بررسی همه ی افراد یک مجموعه و دادن حکم کلی نسبت به آن مجموعه.
  • استقرای ناقص: بررسی افراد منتخب و تعمیم حکم نسبت به تمام افراد مجموعه.

حتما بخوانید: فیلم آموزشی قیاس مع الفارق

لاز م به دگر است که از اساسی ترین و مهم ترین شکل استدلال غیر مباشر٬ قیاس می باشد زیرا نتیجه دهی آن قطعی و یقینی است بر خلاف استقرا و تمثیل که نتیجه گیری در آن ها ظنی و غیر قطعی می باشد.

در اینجا ذکر چند نکته لازم است:

قیاس از سنخ قول است.و از چند قضیه تشکیل شده است.و اگر قضایای آن را قبول کنیم باید نتیجه ی این قضایا را نیز مشخص کنیم.

حتما بخوانید: فیلم آموزشی قضیه چیست

اقسام آن نیز نیز عبارتست از:

  •  استثنایی: آن است که نتیجه و نقیض آن به طور کامل در یک قضیه قرار دارند.
  • اقترانی:  نتیجه و نقیض تماما در یک قضیه قرار ندارند.

قیاس اقترانی نیز به دو موزد تقسیم می شود:

  1.  اقترانی حملی
  2.  اقترانی شرطی

تقسیم بندی می شود.

در این میان از لحاظ اعتبار «تمثیل» کم ارزش ترین و ضعیف ترین نوع  را دارا می باشد، «قیاس» و «استقرای تام» مفید یقین هستند، و «استقرای ناقص» ظن آور است.

برای مشاهده این جلسه می‌توانید فیلم آموزشی زیر را مشاهده نمایید:

فیلم آموزشی جلسه ۱۰(قیاس)

1 پاسخ
  1. فاطمه
    فاطمه گفته:

    با سلام و عرض ادب.امکان دارد برای تمام انواع استدلال های مباشر و غیر مباشر از نهج البلاغه یک شاهد مثال بیاورید؟

    پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.