منطق ۱ – صناعات خمس و مبادی استدلال – جلسه ۱۳

استدلال منطقی از دو بخش تشکیل شده است. صورت قیاس و الفاظ و کلمات تشکیل قیاس که به آن مواد قیاس می گویند. در قسمت «منطق تصورات» به صورت یک قیاس پرداختیم. در نظر داریم از «مواد قیاس» در این بخش صحبت نماییم.

حتما بخوانید: دسترسی به تمام فیلم‌های کتاب منطق ۱ (منتظری مقدم)

مبادی و مقدمات یک  استدلال به هشت دسته ی زیر تقسیم می شود:

1. یقینیات: یقیینیات مهترین ماده ی استدلال است که به دو صورت است: الف- یقینیات به معنای اعم. ب- یقینیات به معنای اخص. آنچه که در علم منطق بکار می رود «یقینیات به معنای اخص» می باشد. اصول یقینیات به ۶ دسته ی «اولیات٬ مشاهدات٬ مجربات٬ حدسیات٬ متواترات و فطریات تقسیم بندی می شود.
2. مظنونات: قضایایی هستند که همراه با پذیرفتن آن در ذهن٬ نقیض آن قضیه نیز در ذهن شکل می گیرد اما ذهن آن قضیه را بر نقیضش ترجیح می دهد.
3. مشهورات: مشهورات نیز در دو معنای مشهورات به معنای اعم و مشهورات به معنای اخص بکار می روند. در اینجا نیز منظور یک منطقی از مشهورات٬ «مشهورات به معنای اخص» می باشد.
4. وهمیات: قضایای کاذبی هستند که عقل آن ها را نمی پذیرد اما مورد تایید قوه ی وهم می باشد.
5. مسلمات: قضایایی که مورد تایید مخاطب می باشد.این نوع قضایا به ۳ قسم الف- مسلم نزد همگان ب- مسلم نزد گروهی خاص ج- مسلم نزد فردی خاص تقسیم می شود.
6. مقبولات: این نوع قضایا توسط افراد مورد اعتماد و دارای اعتبار جامعه چون رهبران دینی و فکری جامعه بیان می شوند و مورد قبول مردم و جامعه می باشند.
7. مشبهات: قضایای کاذبِ صادق نما می باشد. این نوع قضایا از زاویه ای درست و صحیح و از زاویه ی دیگر باطل و اشتباه خواهند بود.
8. مخیلات: قصایای است که قوه ی خیال انسان را تحریک می کنند و سبب تغییرات روحی در انسان ها می شود.

حتما بخوانید: فیلم آموزشی کلیات خمس

این ۸ دسته از قضایا مواد یک استدلال را تشکیل می دهند. در ادامه با این تقسیمات بیشتر آشنا خواهید شد.

برای مشاهده این جلسه می‌توانید فیلم آموزشی زیر را مشاهده نمایید:

فیلم آموزشی جلسه ۱۳ (استدلال)