مکاسب – حکم معاوضه بر میته (۲) – جلسه نوزدهم

بحث مربوط به این جلسه این است که جناب شیخ انصاری می خواهند معاوضه بر میته را جایز بشمارند.

فیلم آموزشی حکم معاوضه بر میته (۲)

حتما بخوانید: فیلم آموزشی مکاسب

حال با روایت دعائم الاسلام که می گوید: معامله ی شیئ نجس حرام است٬ چه باید کرد؟

جناب شیخ در اینجا می فرماید که: نجاست دلیل بر حرمت معاوضه نیست. بلی اگر شیئ نجس بود و منفعتی نداشت٬ معاوضه ی آن هم حرام می باشد اما اگر منفعت مقصوده داشت و اجماعی هم برای حرمت آن نبود معاوضه اش صحیح می باشد.

حتما بخوانید: فیلم آموزشی مکاسب (جلسه اول)

در ادامه جناب شیخ ۶ شاهد مثال می آورند که ملاک برای حرام بودن معاوضه٬ عدم منفعت مقصوده است.

1. در روایت تحف العقول (أَوْ شَیْ‌ءٍ مِنْ وُجُوهِالنَّجِسِ فَهَذَا کُلُّهُ حَرَامٌ وَ مُحَرَّمٌ لِأَنَّ ذَلِکَ کُلَّهُ مَنْهِیٌّ عَنْ أَکْلِهِ وَ …)٬ علت عدم جواز معامله را نداشتن منفعت مقصوده می داند نه نجس بودن.
2. در روایت دعائم الاسلام داریم «منهی عنه» ٬ و معنای منهی عنه همین منافع است.
3. در کتاب «غنیه» ابن زهره نیز یک باب درباره ی «چیزهایی که منفعت مقصوده ندارد» وجود دارد و در این فصل «نجاست» به عنوان یک زیر مجموعه در این فصل آمده است.
4. ابن زهره در کتاب خود٬ بیع «روغن زیتون نجس» را حلال شمرده است زیرا منفعت مقصوده دارد.
5. جناب شیخ طوسی در کتاب خود خرید و فروش روغن نجس را جایز شمرده است.
6. جناب فخرالدین در کتاب خود نوشته است که : نجس محرم الانتفاع است و هرچیزی که محرم الانتفاع است بیعش اشکال دارد. پس نجس بیعش اشکال دارد. بنابراین جناب فخرالدین مجوز بیع را داشتن منفعت مقصوده می داند.