منطق ۲ – نقیض تباین – جلسه ۱۰
نقیض تباین و نسبت میان دو نقیض تباین و نقیض اعم واخص مطلق و اعم و اخص من وجه را در این جلسه توضیح خواهیم داد.
فیلم آموزشی نقیض تباین
۱) نقیض اعم و اخص مطلق:
در این نوع نقیض٬ رابطه ی عموم و خصوص مطلق وجود دارد. یعنی هنگامی که دو مفهوم انسان و حیوان را بررسی می کنیم٬ در می یابیم که هر انسانی حیوان است اما هر حیوانی انسان نیست. پس بین این دو مفهوم رابطه ی عموم وخصوص مطلق بر قرار است. حال اگر ما نقیضشان را در نظر بگیریم و بگوییم «عیر انسان» و «غیر حیوان» در این صورت نیز این دو مفهوم با هم رابطه ی عموم و خصوص مطلق دارند اما به عکس. یعنی هر «غیر حیوانی» شامل تمام مصادیق «غیر انسان» می شود ولی مصادیق «غیر انسان» گسترده تر از «غیر حیوان» می باشد.
۲) نقیض تباین:
یک «تباین جزئی» میان نقیض دو مفهوم متباین وجود دارد. «تباین جزئی» یعنی منفک بودن یک مفهوم از مفهوم دیگر در برخی موارد.
برای مثال «انسان» و «سنگ» که هنگامی که تباین آن دو را ذکر می کنیم می شود: غیر انسان و عیر سنگ. که در این صورت این دو مفهوم در اسب با هم مشترک می باشد که هم «غیر انسان» است و هم «غیر سنگ».
و یا در مثال دیگری مانند موجود و معدوم که دو مفهوم متباین است و نقیض شان نیز دو مفهوم متباین می باشد. چرا که «غیر معدوم» و «غیر موجود» در هیچ چیزی با هم مشترک نمی باشد. بنابراین یک تباین جزیی در بین نقیض دو مفهوم متباین وجود دارد.
۳) نقیض اعم و اخص من وجه:
در این مورد نیز مانند مورد بالا یک رابطه ی «تباین جزیی» میان نقیض اعم و اخص من وجه وجود دارد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.