بدایه النحو – نکات جمله شرط – جلسه ۵۷

در این مقال چند نکته ای راجع به ادات جمله شرط و موارد دخول ادات بر سر جمله ی شرط را توضیح خواهیم داد.

قبل ار بیان نکات جمله ی شرط٬ به بررسی معانی چند ادات شرط می پردازدیم:
کیف و کیفما: 
برای تعلیق جواب بر کیفیت شرط می آید و باید فعل شرط و جواب شرط از لحاظ لفظ و معنا با هم متفق باشند.
أیَّ:
این کلمه در جلمه شرط می آید و تحقق جواب را وابسته به تحقق شرط می کند و معنایش همواره در جمله تغییر می کند. مانند:«قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَنَ أَیًّا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَ – أسراء ۱۱۰»
لو:
کاربرد این کلمه در جمله شرط مشروط نمودن و وابسته نمودن جواب بر شرطش می باشد.

أمَا:

برای تحقق جواب در جلمه شرط به کار می رود.مانند:«فَأَمَّا الْیَتِیمَ فَلَا تَقْهَرْ – وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ – ضحی ۹و‍۱۰»

در اینجا لازم به ذکر  است که نحویون بیان کرده اند که «لولا» و «لوما» نیز دارای معنای شرط می باشند.

موارد دخول ادات ربط در جلمه ی جواب شرط:

  1. زمانی که جمله ی جواب٬جمله ی اسمیه باشد.
  2. زمانی که فعلیه طلبیه باشد.
  3. زمانی که جمله ی قعلیه ای باشد که فعل آن جامد است.مانند: «وَمَنْ لَا یُجِبْ دَاعِیَ اللَّهِ فَلَیْسَ بِمُعْجِزٍ فِی – احقاف ۳۲»
  4. زمانی که جمله ی فعلیه مقرون به «ما» نافیه باشد.
  5. زمانی که جمله ی فعلیه مقرون به «لن» باشد.
  6. زمانی که جمله ی فعلیه مقرون به «قد» باشد.

جزوه نموداری کتاب «الفوائد الصمدیه»

نکات جمله شرط :

۱) داخل شدن «فاء» ربط در غیر از مواردی که باید به صورت وجوبی بیاید٬ جایز است. مانند:‌ «وَمَنْ عَادَ فَیَنْتَقِمُ اللَّه – مائده ۹۵»

۲) ادات شرط دو فعل مضارع را جزم می دهند در صورتیکه جمله شرط و جواب٬ فعل مضارع باشند. مانند:«لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خَاشِعًا – حشر ۲۱»

3 پاسخ
  1. حسین نعمتی
    حسین نعمتی گفته:

    سلام.خسته نباشید.احتراما باستحضار میرسانم این آموزش بسیار ضعیف وپراشتباه بود.امیدوارم خداوند اجرزحمات شما را بدهند.انشاءالله

    پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.