بدایه النحو – احکام مضاف و مضاف الیه – جلسه ۳۸

اضافه به عنوان یکی از عوامل مجرور کننده در جمله شامل دو جزء می شود. جزء اول مضاف نام دارد و جزء دوم مضاف الیه. مضاف الیه به دو صورت اسم و جمله ظاهر می شود.

حتما بخوانید: فیلم آموزشی بدایه النحو

در ابتدا اقسام اسم به اعتبار اضافه بیان می شود. سه نوع اسم به اعتبار اضافه وجود دارد:

  1. جائز الاضافه: از این نوع اسماء می توان به اغلب اسامی نکره اشاره کرد. مانند: «فَکَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذَابُ یَوْمِ الظُّلَّهِ إِنَّهُ کَانَ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ – الشعری ۱۸۹»
  2. ممتنع الاضافه: مانند معارف واسماء شرط و استفهام (به غیر ایّ) و اسم فعل.
  3. واجب الاضافه: که خود بر دو نوع می باشد.
    1. واجب الاضافه به مفرد:
      1. قطع از اضافه برای آن جایز نیست. مانند: عند و مثل
      2. قطع از اضافه  برای آن جایز است. مانند: قبل و کل
    2. واجب الاضافه به جمله ی خبریه: مانند «اذ٬ اذا٬ حیث٬ لمّا» و «منذ٬ مذ» البته هنگامی که این دو اسم باشند. مانند: «فَإِذَا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلَا أَنْسَابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَلَا یَتَسَاءَلُونَ – المؤمنون ۱۰۱» و «فَلَمَّا نَجَّاکُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ – الاسراء ۶۸» و یا «وَمَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا – وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ – الطلاق ۲و ۳»

نکته: گاهی مضاف الیه «اذ» خذف می شود که به جای آن یک تنوین آورده می شود برای آن که التقای ساکنین رفع شود٬ حرف «ذال» مکسور می شود.

حتما بخوانید: لیست جزوات نمودار هدایه

موارد حذف مضاف و مضاف الیه:

۱) مواردی پیش می آید که مضاف حذف می شود. در این هنگام مضاف الیه جای آن می نشیند و اعراب مضاف را می گیرد. مانند:«أُشْرِبُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ – بقره ۹۳»

۲) گاهی اوقات مضاف الیه حذف می شود. حال فرقی ندارد که آن محذوف مفرد باشد یا جمله مانند: «لِلَّهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَمِنْ بَعْدُ وَیَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ – روم ۴»

فیلم آموزشی احکام مضاف و مضاف الیه (جلسه ۳۸)

 

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.