منطق ۲ – استقرای تمثیلی – جلسه ۳۲

استقرای تمثیلی و انواع و کاربرد آن را در این جلسه بیشتر خواهید شناخت.

فیلم آموزشی استقرای تمثیلی

ارکان تمثیل:

هر استدلال (استقرای) تمثیلی شامل ۴ رکن می باشد:

1. اصل: موضوعی که واجد حکم است.
2. فرع: موضوعی که حکم به آن سرایت داده  می شود.
3. جامع: جهت مشابهت موجود در اصل و فرع.
4. حکم: اسنادی که وجود آن در اصل حتمی است و به دنبال سرایت  آن به فرع هستیم.

برای نشان دادن هر کدام یک مثالی می آوریم. هادی و مهدی برادرند. هادی باهوش است. بنابراین مهدی نیز باهوش است. در این  مثال «هادی» اصل می باشد و  «مهدی» فرع است. «برادر بودن» جامع و «باهوش بودن» حکم است.

حتما بخوانید: فیلم آموزشی منطق ۱

کاردبرد استقرای تمثیلی:

تمثلیل بیشتر در شعر و ادب و هنرو وعظ و خطابه و اخلاق و سیاست و تبلیغ و تعلیم و… بکار می رود.تمثیل به دو صورت بکار می رود:

1. گاهی برای استدلال بکار می رود.
2. گاهی برای تقریب یک مطلب به ذهن.

حتما بخوانید:‌ فیلم آموزشی منطق ۲

راه های نقد استقرای تمثیلی:

به دو صورت می توان این گونه از استدلال ها را مورد نقد قرار داد:

۱) تشکیک در تشابه: به این معنا می باشد که ما جهات تشابه دو موضوع را بیابیم و سپس استدلال را از طریق همین تشابه٬ زیر سوال بریم.

۲) پذیرش در تشابه و افزودن شباهت جدید: در این جور مسائل ما وجود تشابه بین دو موضوع را می پذیریم اما با ایجاد کردن یک تشابه جدید میان دو موضوع٬ نتیجه ی دیگری می گیریم.