منطق ۲ – اقسام تعریف – جلسه ۱۳

در این قسمت به بررسی اقسام تعریف می پردازیم.

فیلم آموزشی اقسام تعریف

اقسام تعریف عبارت است از:
  1. حد تام
  2. حد ناقص
  3. رسم تام
  4. رسم ناقص

برای بیان حقیقت یک شیء از تعریف به حد استفاده می کنیم و برای متمایز ساختن یک شیء از سایر اشیاء از رسم استفاده می کنیم.

برای رسیدن به هر یک از موارد بالا نیاز به رعایت موارد و مسائل خاصی می باشد که در ادامه به آن اشاره خواهد شد.

قبل از ارائه بحث می بایست با «کلیات خمس» آشنا شد. اصولا یک مفهوم به دو گونه می باشد:
  1. کلی ذات: مفهومی است که خارج از حقیقت یک شیء نیست. این کلی ذات به ۳ دسته تقسیم می شود:
    1. جنس
    2. فصل
    3. نوع
  2. کلی عرض: مفهومی است که خارج از حقیقت یک شیء می باشد. این کلی نیز دو نوع دارد:
    1. خاص
    2. عام
حال تقسیم بندی بالا را با عنوان «کلیات خمس» را به صورت زیر تعریف می کنیم.
  • نوع: هنگامی که یک «مفهوم کلی» بیانگر تمام ذات یک شیء باشد به «نوع» تعبیر می شود. مانند: آن حیوان اسب است. در اینجا «اسب» تمام حقیقت «حیوان» می باشد. بنابراین اسب به عنوان نوع می باشد.
  • جنس:‌ یک «مفهوم کلی» می باشد که بیانگر تمام ذات شیء نیست و فقط بخشی از حقیقت شیء را بیان می دارد. مانند: مفهوم کلی حیوان نسبت به انسان و اسب.
  • فصل: این نوع مفهوم٬ یک نوع را از سایر انواع داخل در یک جنس را متمایز می نماید. مانند: انسان حیوان ناطق است. در اینجا «ناطق» به عنوان فصل در این تعریف بکار می رود.
  • عرض خاص: مانند «ضاحک» نسبت به انسان٬ که در همه ی انسان ها وجود دارد اما داخل در حقیقت این مفهوم نمی باشد.
  • عرض عام: این مفهوم کلی بوده و خارج از حقیقت شیء می باشد و لیکن مختص به افراد آن شیء نمی باشد. مثلا راه رونده نسبت به حیوان. که در این مثال عوارض مشترک بین انسان و حیوان بیان  شده است.

 

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.