منطق ۲ – اقسام قیاس – جلسه ۳۳

در این جلسه به اقسام قیاس و قیاس اقترانی می پردازیم. به قولی که مرکب از چند قضیه باشد و در صورت پذیرش آن ها٬ ذهن وادار به پذیرش قول دیگری به عنوان نتیجه می شود٬ قیاس می گویند.

فیلم آمورشی اقسام قیاس (قسمت اول)

فیلم آمورشی اقسام قیاس (قسمت دوم)

در تعریف بالا از قیاس٬ چند نکته وجود دارد:
۱) قیاس٬ قول است یعنی یک مرکب تام خبری است.
۲) برای تشکیل یک قیاس نیاز به دو یا چند قضیه داریم.
۳) در صورتی که ما قضایای موجود در یک قیاس را بپذیریم به ناچار نتیجه را نیز می پذیریم هر چند که این نتیجه درست نباشد.

ارزش معرفتی قیاس:

دانستیم که در منطق٬ به سه صورت می توان استدلال نمود:

  1. تمثیل
  2. استقرا
  3. قیاس

در بین این سه روش٬ تمثیل و استقرای ناقص هیچ جایگاهی در استدلال ما ندارد. استقرای کامل نیز دست نیافتنی می باشد. بنابراین قیاس از اساسی ترین و معتبرترین شکل استنتاج می باشد.

اقسام قیاس:

قیاس به لحاظ ساختار و صورت به دو گونه تقسیم می شد.:

  1. استثنایی
  2. اقترانی

حتما بخوانید: قیاس مع الفارق

و در تقسیم بندی دیگر به لجاظ مراحل استنتاج به دو صورت:

  1. بسیط
  2. مرکب

تقسیم می شود.

۱) قیاس اقترانی:
در یان نوع از قیاس نتیجه به طور کامل در یک مقدمه نیماده است و اجزای نتیجه در مقدمات منتشر شده است و به علت اینکه هر یک از اجزای نتیجه قرین و همراه مقدمه هستند٬ به این نام٬ نام گذاری شده است.
۲) قیاس استثنایی:
هنگامی که نتیجه یا نقیض به طور کامل در یک مقدمه حضور داشته باشد٬ قیاس ما استثنایی خواهد بود. مانند اینکه: اگر باران ببارد زمین خیس می شود لیکن باران می بارد بنابراین زمین خیس می شود.
۳) قیاس ساده:
استدلالی که ما نمی توانیم آن را به قیاس های متعدد تجزیه نماییم.
۴) قیاس مرکب:
استدلالی که با چند قیاس بسیط درست شده باشد را گویند.
0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.