منطق ۲ – الفاظ مترادف – جلسه ۶
این درس راجع به الفاظ مترادف و متباین است. هنگامی که دو یا چند لفظ را با یکدیگر مقایسه می کنیم به دو حالت زیر می رسیم:
- الفاظ مترادف
- الفاظ متباین
فیلم آموزشی الفاظ مترادف
الفاظ مترادف:
در این گونه از الفاظ٬ همه ی الفاظ دارای معنای واحد می باشد. مانند الفاظ «بشر و انسان» که هر دو به یک معنا می باشد.
الفاظ متباین:
در صورتیکه همه ی الفاظ دارای معنای متعددی باشند مانند لفظ «قلم» و «کتاب».
در ادامه به اقسام الفاظ متباین اشاره می کنیم و یکی آن ها را توضیح می دهیم.
- تماثل (مثلان): اگر دو شرط زیر در دو لفظ باشند آن دو لفظ متماثل می باشد.
- اشتراک در یک حقیقت.
- آن اشتراک در آن حقیقت٬ اعتبار و لحاظ شده باشد. مانند لفظ «انسان» و «اسب» در اشتراک حیوان بودن.
- تخالف (متخالفان): این رابطه هنگامی در الفاظ بوجود می آید که یا هیچ رابطه ای بین الفاظ وجود ندارد و یا اگر هم رابطه وجود داشته باشد ما آن رابطه را مد نظر قرار نمی دهیم. مانند: انسان و اسب٬ در صورتیکه اشتراک آن ها در حیوانیت لحاظ نشده باشد.
- تقابل (متقابلان): هرگاه معانی متغایر را نتوانیم در مکان٬ زمان و جهت واحد جمع نماییم رابطه ی تقابل بوجود می آید. این رابطه چهار قسم دارد.
انواع رابطه تقابل:
- تقابل تناقص (نقیصان): اگر دو معنای متقابل یکی امری وجودی و دیگری امری عدمی باشد رابطه ی تناقض پیش می آید. مانند انسان و نا انسان.
- تقابل ملکه و عدم ملکه: تقابل امری وجودی و عدمی در موضوعی که شایستگی اتصاف به آن را داشته باشد را می گویند. مانند کوری و بینایی.
- تقابل تضایف: هنگامی که تعقل یکی بدون تعقل دیگری وجود نداشته تقابل تضایف بوجود می آید. مانند بالا و پایین.
- تقابل تضاد: مانند گرما و سرما که تصور یکی به تصور دیگری بستگی ندارد و بین آن ها نهایت جدایی وجود دارد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.