منطق ۲ – اولیات – جلسه ۴۰
یقینیات به عنوان اولین مورد از موارد مواد استدلال شامل ۶ قسم می باشد: ۱ـ اولیات ۲ـ مشاهدات ۳-مجربات ۴- حدسیات ۵-متواترات ۶- فطریات.
فیلم آموزشی اولیات
در این جلسه به ۳ مورد اول یعنی اولیات ٬مشاهدات و مجربات می پردازیم.
اولیات:
این گونه قضایا نیازمند اثبات نیستند و تصور طرفین و مشاهده ی نسبت بین آن ها کافی می باشد. از جمله اولیات می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- کل بزرگتر از جزء است.
- یا یک چیز واجب الوجود است یا غیر آن.
این گونه قضایا تنها به عقل نیاز دارد اما گاهی برای دانستن اجزای قضیه نیازمند حس٬ علم حضوری و یا تعریف می باشیم. مانند: گرما و سرما در یک محل جمع نمی شوند.
لازم به ذکر است که برخی از منطق دانان اولیات را به دو قسم ۱- روشن ۲- نهان تقسیم کرده اند.
پس از اولیات به مشاهدات یا همان محسوسات می رسیم. در این گونه از قضایا تصور طرفین به تنهایی کافی نمی باشد و حتما بایستی از حواس ظاهری یا همان حس بیرونی و یا از علم حضوری برای تصدیق آن ها کمک گرفت. مانند اینکه: آتش گرم است.
بنابراین می توان مشاهدات را به دو صورت تقسیم نمود:
- حسیات: قضایایی که با استفاده از حواس ظاهری به آن می رسیم.
- وجدانیات: قضایایی که با استفاده از علم حضوری می توان آن را کشف کرد.
مورد سوم نیز مجربات می باشد. در این گونه قضایا ابتدا می بایست طرفین را تصور نمود٬ سپس با مشاهده و تکرار به تصدیق آن قضیه می رسیم. مانند اینکه: فلزات بر اثر حرارت منبسط می شوند.
چند نکته:
- مجربات همواره مستلزم یک حکم یقینی مطابق با واقع نیست.
- گاه یک حکم واحد برای شخصی یک حکم تجربی کلی باشد و برای شخص دیگر یک حکم اکثری.
سلام بنده از فلسفه چیزی نمیدونم ، رشته م تجربی بوده … یه مطلب درمورد رد شک گرایی میخوندم ک دچار یه شبهه ای شدم ، ممنون میشم کمک م کنید
اینکه خود شک گرایی خودشو هدف قرار میده و اساسا ایراد داره شکی نیست
ولی اون اولیات و یقینیاتی که میگویید ، از کجا معلوم که خودشون ایراد نداشته باشند ، منظورم اینه که چ دلیلی بر واقعی بودن واقعیات خارج هست؟ همانطور که شک گرایی میگه ممکنه همه چیز موهومات باشند ، چطور به یقین برسیم که واقعیتی هم هست
حتی اینکه میگویید من فکر میکنم پس حداقل من خودم وجود دارم. این نتیجه گیری بر چ اساسی انجام گرفته؟
سلام
ادعای شک ڱرایان بر مبنای رد یقین در انسان این است که شما جطور به یقین رسیدید که نمیتونیم به یقین برسیم اولی جواب نقضی و جواب دوم اینکه نتایجی که از این ڱزاره های اولیات ماطبق با واقع هستند و واقع نما هستند و مطابقتشون به طور یقینی هست مثلا بدیهی ترین قضیه. قضیه اجتماع نقضین یا کل بزرکتر از جز است خیلی واطح است و تردیدی در قبولی انها نیست