بدایه النحو – تحذیر ٬اختصاص و اغراء – جلسه ۲۱
باب تحذیر ٬ اختصاص و اغراء و اشتغال مواردی هستند که عامل «مفعول به» به صورت وجوبی در این باب ها حذف می شوند. در ادامه با این موارد آسنا خواهید شد.
تحذیر به معنای آگاهی دادن و بر حذر داشتن مخاطب ار انجام دادن کاری ناپسند و ناخوشایند. نکته ای که در اینجا حائز اهمیت می باشد این است که «تحذیر» توسط فعل امری که واجب است در جمله ذکز نشود٬ انجام می شود. مانند: «نَاقَهَ اللَّهِ وَسُقْیَاهَا – شمس ۱۳» که در اصل « إحذروا نَاقَهَ اللَّهِ وَسُقْیَاهَا» بوده است.
أشکال تحذیر:
- بیان کردن محذّر منه به تنهایی و یا مکرّر و یا معطوف.
- بیان کرد محذّر به تنهایی و یا به صورت مکرّر و یا معطوف.
- بیان کردن محذّر و محذّر منه با هم.
اختصاص یعنی حکم مخصوصی را برای ضمیر حاضری که در جمله آمده بیان داریم. و این اختصاص را بوسیله ی اسم ظاهری که بعد از ضمیر آمده٬ بیان می شود. و اعراب این اسم بنابر مفعولیت٬ منصوب خواهد شد.
أشکال مختص:
- اسمی که به وسیله ی «ال» معرِفه شده باشد و یا به اسمی که به وسیله «ال» معرفه شده است اضافه شده باشد.
- عَلَم یا اسم مضاف الیه. مانند: أنا علیّاً أنصر المظلوم»
پس از بیان بحث تحذیر و اختصاص به مبحث اغراء می رسیم.اغراءنیز به معنای تشویق مخاطب به انجام دادن کار نیکو و پسندیده و این امر محبوب٬ نصب داده می شود به خاطر مفعول بودن برای فعل محذوف. مانند: قال الإمام علی ( علیه السلام ) : الفرائض الفرائض ! أدوها إلى الله تؤدکم إلى الجنه. که در اصل «إلزموا الفرائض» بوده است.
أشکال اسم مغری به:
- مکرر. مانند: الصلاه الصلاه
- معطوف. مانند: الصلاه و الصوم
- نه مکرر و نه معطوف. مانند: الصلاه
البته در شکل اول و دوم واجب است که فعل حذف شود اما در شکل سوم ذکر فعل جایز می باشد و اگر فعل ذکر شود٬ جمله از حالت إغراء بودن خارج می شود.
فیلم آموزشی تحذیر ٬اختصاص و اغراء (جلسه ۲۱)
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.