جواهر البلاغه – جمله خبری – جلسه ۷
کلام در علم معانی به دو گونه تقسیم می شود: ۱-جمله خبری و ۲- جمله انشایی
فیلم آموزشی جمله خبری
- جمله خبری یا انشایی
- حقیقت انشاء و تقسیم آن
- حالات مسند الیه
- حالات مسند
- اطلاق و تقیید
- متعلقات فعل
- قصر
- وصل و فصل
در این جلسه راجع به جمله خبری سخن خواهیم نمود. به جمله ای که ذاتا قابلیت صدق و کذب داشته باشد جمله خبری می گویند. مانند: هوا سرد است. اما در جمله ی «به به چه هوایی» به علت اینکه این جمله قابلیت صدق و کذب ندارد جزء جمله خبری نمی باشد.
نکته ای که در اینجا وجود دارد کلمه ی «ذاتا» می باشد. این کلمه به این مفهوم می باشد که ما برای تشخیص جمله٬ به خود جمله نگاه می کنیم و توجهی به گوینده ی آن نداریم.
اغراض جمله خبری:
- اغراض اصلی :
- فائده خبر: زمانی که ما مخاطب را از امری آگاه نماییم٬ خبری را به او می رسانیم.
- لازم خبر: هنگامی که متکلم به مخاطب خبری را می دهد و مخاطب قبلا آن خبر را می دانسته. در اینجا متکلم می خواهد این نکته را به مخاطب گوشزد نماید که « من نیز آن خبر را می دانم».
- اغراض جانبی و غیر اصلی :
- استرحام و استعطاف
- تحریک مخاطب
- اظهار خشوع و ضعف
- اظهار تعسر برای چیز محبوب
- اظهار فرح به آنچه که می آید و می رود
- توبیخ
- ذکر بین مراتب و تفاوت
- تحذیر
- فخر
- مدح
- ….
اغراض دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشد مانند: اعتراف گرفتن و… که در اینجا از دکر آن ها خودداری نمودیم.
خیلی عالی خیر ببینید