فایل صوتی غصب (لمعه)

هر شخصی بر اموال خود مالکیت دارد و می تواند در آن به صورت دلخواه تصرف کند.
ولی گاهی اوقات، شخصی به صورت عدوانی و به زور و بدون مالکیت بر مالی، در آن تصرف می کند.
این تصرف که عدوانی می باشد، غصب نامیده می شود و در دین اسلام حرام و موجب کیفر در آخرت می شود.
ما در این مقاله قصد داریم درباره ی غصب و احکام و موارد آن صحبت کنیم.
برای اینکه بهتر و بیشتر متوجه بحث شویم، صوت غصب لمعه استاد سید حسین هاشمیان را برای دانلود شما مخاطب عزیز قرار داده ایم تا استفاده نمایید.

فایل صوتی باب غصب لمعه

باب غصب در لمعه

در شروع بحث در باب غصب لمعه، مصنف غصب را تعریف می کند.
مصنف در ادامه درباره ی این مطلب صحبت می کند که مال غصبی اگر به دست کسی برسد که او جاهل به غصب باشد، ضمان دارد ولی غاصب نیست.
اگر کسی حیوانی را که آبستن است غصب کند، غاصب بچه در شکم آن حیوان نیز می باشد.
اگر مال غصبی در دستان مختلف بچرخد، تمام این افراد ضامن هستند.
مصنف اد امه می دهد که تا زمانی که عین مال مغصوبه وجود داشته باشد، غاصب باید فورا آن را به مالکش بازگرداند.و در صورتی که مال تلف شده باشد، غاصب ضامن مثل یا قیمت آن است.
و اگر مال مغصوب معیوب شود، باید ارش پرداخت شود.

سر فصل های باب غصب در لمعه

• ما المراد من الغصب‏
• فلو منعه من سکنى داره أو منعه من إمساک دابته المرسله کذلک فلیس بغاصب لهما
• لو سکن معه قهرا فی داره فهو غاصب للنصف‏
• غصب الحامل غصب للحمل‏
• مد مقود الدابه غصب للدابه
• الأیدی المتعاقبه على المغصوب أیدی ضمان‏
• یرجع الجاهل منهم بالغصب إذا رجع علیه على من غره‏
• الحر لا یضمن بالغصب‏
• یضمن الرقیق بالغصب‏
• خمر الکافر المستتر بها و کذا الخنزیر محترم یضمن بالغصب‏
• لو اجتمع المباشر و السبب ضمن المباشر
• لو أرسل ماء فی ملکه، أو أجج نارا فسرى إلى الغیر فأفسد فلا ضمان‏
• یجب رد المغصوب‏
• لو أدى رده إلى عسر، و ذهاب مال الغاصب‏
• فإن تعذر رد العین لتلف و نحوه ضمنه‏
• لا فرق بین بهیمه القاضی، و الشوکی فی ضمان الأرش‏
• لو جنى على العبد المغصوب فعلى الجانی أرش الجنایه
• لو غصب مثل الخفین، أو المصراعین أو الکتاب سفرین فتلف أحدهما قبل الرد ضمن قیمته‏
• لو زادت قیمه المغصوب بفعل الغاصب فلا شی‏ء علیه‏
• لو بیع مصبوغا بقیمته مغصوبا بغیر صبغ فلا شی‏ء للغاصب‏
• لو غصب شاه فأطعمها المالک جاهلا ضمنها الغاصب‏
• لو غصب شاه فأطعمها المالک جاهلا ضمنها الغاصب‏
• لو زرع الغاصب الحب فنبت أو أحضن البیض فأفرخ فالزرع و الفرخ للمالک‏
• لو نقله إلى غیر بلد المالک وجب علیه نقله‏
• لو اختلفا فی القیمه حلف الغاصب‏
• لو اختلفا فی الرد حلف المالک‏
•  

تعریف غصب

غصب در لغت

طبق تعریف لغت نامه دهخدا از لغت (غصب)، تعریف این واژه عبارت است از: به ستم گرفتن چیزی از کسی

غصب در اصطلاح و فقه

اگر انسان به صورت ظالمانه و به زور بر مال یا حقی که متعلق به او نیست، مسلط شود، غصب محقق می شود.

غصب در قرآن روایات

این کلمه به صورت مستقیم فقط در یک آیه از قرآن آمده است ولی به صورت غیر مستقیم  آیاتی وجود دارد که از اکل مال به باطل نهی کرده است.
غصب هم از موارد اکل مال به باطل است.لذا می توان از این آیات بر حرمت و نهی و مغضوب بودن این عمل استفاده کرد.
 همچنین در روایات زیادی، عمل غصب مذمت و نکوهش شده است.

در قرآن

از آیاتی که به صورت غیر مستقیم به این قضیه اشاره دارند، یک نمونه را بیان می کنیم.
آیه ۱۸۸ سوره بقره یکی از این آیات است که در آن خداوند تعالی درباره ی خوردن مال به صورت باطل هشدار می دهد.
در این آیه خداوند می فرماید:
(وَلَا تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُکَّامِ لِتَأْکُلُوا فَرِیقًا مِنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالْإِثْمِ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ)
(و اموالتان را در میان خود به باطل و ناحق مخورید. و آن را به عنوان رشوه به سوی حاکمان و قاضیان سرازیر نکنید تا بخشی از اموال مردم را [با تکیه بر حکم ظالمانه آنان] به گناه و معصیت بخورید، در حالی که [زشتیِ کارتان را] می دانید)

در روایات

روایات زیادی درباره نهی از غصب، مخصوصا غصب اموال یتیم وارد شده است تا آنجا که روایات و اخبار در این باره بسیار تکان دهنده می باشد.
با توجه به پیامدهای بسیار بد خوردن مال یتیم که به صورت نمونه، قرآن آن را به خوردن آتش تشبیه می کند، روایات هم مقدار اکل مال یتیم را تشریح می کند.
مثلا شخصی از امام باقر علیه السلام درباره ی این مطلب می پرسد که مقدار مالی که اگر خورده شود شامل این تشبیه می شود چقدر است، حضرت در جواب می فرماید: اگر به مقدار دو درهم باشدکفایت می کند و شامل این آیه و این تشبیه می شود.

ارکان غصب

غصب دارای سه رکن است که عبارتند از:

1. غاصب: کسی که غصب می کند.
2. مغصوب: مالی که غصب می شود.
3. مغصوب منه: مالک مال غصب شده

غصب در چه مواردی است؟

غصب فقط در مال اتفاق نمی افتد بلکه در موارد دیگر هم محقق می شود.
به طور خلاصه غصب در سه مورد می تواند اتفاق بیفتد که این سه مورد عبارتند از:

1. مال ( مثلا مستاجری، بعد از پایان اجاره، عین اجاره داده شده را غصب نماید)
2. منفعت ( مثلا موجری بعد از اجاره دادن خانه، منفعت خانه را غصب نماید)
3. حق (مثل کسی که حق تحجیر را غصب کرده است)

احکام غصب و جبران آن

غصب حرام است و باعث ضمان می شود.
یعنی غاصب مکلف است که مال مغصوب را در صورتی که موجود است، فورا به مالک آن برگرداند.
و در صورتی که مال تلف شده باشد باید مثل آن کالا یا قیمت آن کالا را به مالک رد کند(این حکم فقط در مورد غصب مال و منفعت است و در غصب حق منتفی است).
و همچنین در مواردی که مال آسیب دیده باشد باید آن را جبران کند
و اگر مال در مدت غصب دارای منفعتی باشد، منافعی که بعد از غصب وجود دارند باید جبران شوند. اگرچه غاصب از آن منافع نفع نبرده باشد و مال را شخص دیگری از او گرفته باشد.
غاصب نسبت به منافع قبل از غصب خود ضامن نیست.

معامله اموال مغصوب

اگر شخصی مال مغصوب را به شخص ثالثی بفروشد، خریدار چه بداند که مال غصبی و چه نداند غاصب و یا در حکم غاصب است.
بنابر این حاکم شرع مالک را مقدم بر مشتری می داند و مالک می تواند به هر کدام از غاصب و مشتری برای دریافت کالای مغصوب مراجعه کند.