فایل صوتی مزارعه (لمعه)

یکی از بخش های مهم اقتصادی و از راه های تامین نیازهای زندگی اجتماعی ما، بخش کشاورزی است که فقه اسلامی در این زمینه هم ساکت ننشسته و بحث هایی درباره باب مزارعه دارد تا این بخش مهم از زندگی ما را هم با معارف ناب اسلامی بارور کند.
از عقودی که در بخش کشاورزی منعقد می شود عقد مزارعه است.
مصنف لمعه هم درباره باب مزارعه بحث هایی دارد که در ادامه درباره آن بحث می کنیم و فایل های صوتی باب مزارعه لمعه استاد سید حسین هاشمیان را هم برای دانلود شما مخاطبین گرامی قرار داده ایم تا استفاده نمایید.

فایل صوتی باب مزارعه لمعه

نام فایلدانلود فایل
جلسه ۱دانلود فایل
جلسه ۲دانلود فایل
جلسه ۳دانلود فایل

باب مزارعه در لمعه

مصنف با تعریف مزارعه می فرماید که مزارعه عقدی است لازم که در آن محصول باید به صورت مشاع تقسیم شود.
از شرایط صحت مزارعه این است که زمین باید قابلیت بهره برداری را داشته باشد.و اگر عقد مطلق گذاشته شود زارع  می تواند هر چه خواست بکارد.
سپس ادامه می دهد که اصل در مزارعه این است که یک طرف زمین را بدهد وبذر و عمل و وسایل کار برای طرف دیگر باشد.البته می توانند مشخص بکنند که بذر و وسایل کار و …برای چه کسی و با چه نسبتی باشد.
زارع می تواند بدون اذن مالک زمین، زراعت را به کسی دیگر بسپارد یا با همکاری شخص دیگر زراعت نماید و خراج زمین به عهده ی عامل است.

سرفصل های باب مزارعه در لمعه

  • و هی معمله علی الارض بحصه من حاصلها
  • و عبارتها
  • و عقدها لازم
  • و یصح التقابل فیه
  • و لا تبطل بموت احدهما
  • و لابد من کون النماء مشاعا
  • و لابد من امکان الانتفاع بالارض
  • و یجوز ان یکون من احدهما الارض حسب
  • و لو اقاما بینه قدمت بینه الاخر
  • و الخراج علی المالک
  • و یجوز لصاحب الارض الخرص علی الزراع

معنای مزارعه

مزارعه در لغت

مزارعه بر وزن مفاعله، از ریشه (زرع) گرفته شده است و وقتی کلمه ای بر باب مفاعله رفته باشد، یعنی باید توسط دو نفر انجام شود.

مزارعه در فقه و اصطلاح

عقد مزارعه عقدی است که در آن یک طرف، زمین را به شخص دیگری برای مدت معینی واگذار می کند تا آن شخص در آن زراعت کند.و محصول به دست آمده بین آن دو بر حسب قرار داد (مثلا یک چهارم یا یک دوم)تقسیم می شود.

ارکان عقد مزارعه

  1. مالک (کسی که زمین را برای زراعت به شخص دیگری واگذار می کند)
  2. زارع ( کسی که عمل کشت و زرع را انجام می دهد)
  3. زمین (زمینی که در آن عمل زراعت انجام می شود)

شرایط صحت عقد مزارعه

برای اینکه عقد مزارعه به صورت صحیح واقع شود و آثار عقد صحیح بر آن مترتب شود باید این شرایط را داشته باشد.

  • دو طرف عقد شرایط عمومی تکلیف را داشته باشند.
  • سهم هر کدام از دو طرف عقد به صورت نسبت معلوم و مشخص شود.یعنی مشخص شود که سهم هر کدام به چه نسبتی است.
  • مخارج کشت مشخص باشد مثلا چه کسی بذر یا کود یا … را به عهده می گیرد.
  • مدتی که قرار است عمل زراعت انجام شود مشخص شود.
  • مشخصات زمین معلوم باشد و تعیین شود (مساحت و اندازه ی آن) که چه محصولی باید در آن زمین زراعت شود.مگر اینکه با توجه به عرف مشخص باشد یا مالک عقد را مطلق گذاشته باشد.

وظایف عامل

  • عامل باید آن چیزی را بکارد و زراعت کند که در عقد مشخص شده است.
  • زمین مورد زراعت در دست عامل به صورت امانت است و باید در نگهداری آن نهایت کوشش را بکند که در غیر اینصورت ضامن است.
  • وسایل لازم برای انجام عمل زرع را آماده کند و اقدامات لازم را انجام دهد.
  • از محصول کاشته شده مراقبت کند تا زمان برداشت آن برسد.
  • عامل می تواند بدون اذن مالک برای انجام زراعت از کسی کمک بگیرد و یا عمل زراعت را به دیگری واگذار کند ولی نمی تواند معامله را بدون اذن انتقال به غیر دهد.

وظایف مالک

مالک باید برای شروع عمل زراعت، زمین را در اختیار عامل قرار دهد.

حقوق مالک و عامل

اگر عامل نداند که مثلا زمین مورد قرار داد نیاز به هزینه های اضافی مثل حفر چاه دارد یا طوری قرارداد شود که عامل مغبون شود یا قبل از اینکه زمین تسلیم عامل شود غصب شود، در این موارد عامل حق فسخ قرارداد را دارد.

مالک هم زمانی که مغبون شود و یا اینکه عامل عمل زراعت را رها کند و انجام ندهد، و امکان اجبار او هم وجود نداشته باشد، حق فسخ دارد.

بطلان عقد مزارعه

در مواردی هم عقد مزارعه باطل می شود که عبارتند از:

  1. عدم اهلیت هر کدام از طرفین باعث می شود عقد مزارعه باطل باشد.
  2. در عقد مزارعه شرط شود که تمام محصول به مالک یا عامل برسد.
  3. آنچه که در عقد قرار داد شده بود تا کشت شود تغییر داده شود و محصول دیگری کشت شود.

موارد انفساخ عقد مزارعه

در دو مورد زیر عقد مزارعه خود به خود فسخ می شود.

  1. زمین از حالت انتفاع خارج شود و دیگر نتوان کشت مورد نظر را در آن انجام داد.
  2. با فوت عامل به شرط اینکه مباشرت خود عامل شرط شده باشد.یعنی شرط شده باشد که فقط خود عامل باید عمل کشت را انجام بدهد.

احکام متفرقه عقد مزارعه

  • در عقد مزارعه نیاز نیست که آن کسی که زمین را به مزارعه می دهد حتما مالک باشد ولی لازم است که حتما مال منافع آن زمین باشد.
  • زمین های موات نمی توانند مورد مزارعه واقع شوند.
  • در ضمن عقد مزارعه، طرفین می توانند شروطی که خلاف سنت و کتاب نباشد، برای طرف مقابل قرار دهند.
  • اگر مالک زمین فوت شود، کشاورز می تواند تا پایان قرارداد به کشت ادامه دهد و بعد از آنت زمین به ورثه اش می رسد.
  • اگر عامل فوت کند، ورثه ی عامل می توانند عمل کشت را ادامه دهند و یا برای ادامه کار کسی را اجیر کنند.
  • اینکه هر کدام از عامل و مالک چه مقدار از حاصل عقد مزارعه نصیبش می شود بسته به امکانات و مخارجی دارد که برای زمین استفاده کرده است.
0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.