فایل صوتی مضاربه (لمعه)

برای راه اندازی کسب و کار هم مال التجاره و هم نیروی کار لازم است.اما بعضی اوقات هر دوی اینها موجود نیست و یکی از این دو وجود دارد.لذا کسی که مال التجاره در اختیار اوست با کسی که فقط نیروی کار را دارا می باشد عقدی را منعقد می کنند که در آن مال التجاره از یک نفر و نیروی کار از دیگری است که به این نوع عقد، مضاربه گفته می شود.
شهید ثانی در کتاب لمعه در باب مضاربه بحث می کند و ما هم صوت های باب مضاربه استاد سید حسین هاشمیان را برای دانلود شما مخاطب گرامی قرار داده ایم.

فایل صوتی باب مضاربه لمعه

نام فایلدانلود فایل
جلسه ۱دانلود فایل
جلسه ۲دانلود فایل
جلسه ۳دانلود فایل
جلسه ۴دانلود فایل

باب مضاربه در لمعه

مصنف مضاربه را تعریف می کند و می فرماید که مضاربه عقدی است جایز که دو طرف می توانند آن را فسخ کنند.
عامل باید در عقد مضاربه همان کاری را انجام دهد که مالک به او اذن داده است.عامل باید کالا را نقدی و با پول همان محل و کالا را به مثل یاکمتر از ثمن المثل بخرد.
مصنف ادامه می دهد که عامل هم باید کالا را با عین مال و سرمایه مالک بخرد.
در پایان مصنف می فرماید که عامل امین مالک است ولی ضامن مال نیست مگر کوتاهی کرده باشد.

سرفصل های باب مضاربه در لمعه

  • و هی ان یدفع مالا الی غیره لیعمل فیه
  • و هی جائزه من الطرفین
  • و لیشتر نقدا بنقد البلد
  • ولیشتر بعین المال
  • و العامل امین لا یضمن الا بتعدا و تفریط

تعریف مضاربه

مضاربه در لغت

در لغت نامه دهخدا آمده است که مضاربه یعنی تجارت با مال غیر

مضاربه در اصطلاح و فقه

نوعی عقد است که در آن سرمایه از یک نفر و کار از نفر دیگری است و سود حاصله بین آنها به نسبت قرارداد تقسیم می شود.

ارکان عقد مضاربه

عقد مضاربه سه رکن دارد که عبارتند از:

  1. مالک یا کسی که سرمایه تجارت را تامین می کند.
  2. عامل یا کسی که با سرمایه مالک تجارت را انجام می دهد.
  3. سرمایه تجارت یا راس المال

شرایط صحت مضاربه

عقد مضاربه دارای آثار اسن که برای اینکه این آثار ظاهر شود و بر آن مترتب شود باید شرایطی را دارا باشد.این شرایط به این صورت است که:

  • هدف مضاربه باید تجارت باشد.بنابراین اگر کسی مالی را برای کار صنعتی مضاربه دهد، صحیح نیست.
  • متعاقدین باید شرایط عمومی متعاقدین  را داشته باشند ولی شرط محجور نبودن در عامل نیاز نیست.چون مالی که تصرف می کند برای خودش نیست و برای مالک است.
  • عامل قدرت انجام تجارت مورد نظر را داشته باشد.
  • سرمایه مورد تجارت پول نقد باشد.
  • سهم هر کدام از طرفین از سود حاصله مشاع باشد و نسبت آن مشخص باشد.

آثار عقد مضاربه

وقتی عقدی به صورت صحیح منعقد شود، دارای آثاری است که عقد مضاربه هم از این قاعده مستثنی نیست.

  • اگر چه سود باید به نسبت تعیین شده بین طرفین عقد تقسیم شود اما همه ی زیان برای مالک و متوجه اوست و عامل شریک در زیان نیست.
  • در صورتی که تجارت زیان داشت، عامل حق ندارد از مالک طلب اجرت کند.یعنی زیان وارده بر کار تماما متوجه عامل است.
  • عامل امین مالک است و اگر خسارتی بر مال مضاربه وارد آید ضامن نیست.ولی در صورت کوتاهی ضامن است.
  • عقد مضاربه عقدی جایز است لذا طرفین می توانند بدون خیار فسخ طلب اقاله کنند.

فسخ عقد مضاربه

همانطور که گفته شد مضاربه از عقود جایز است و دو طرف عقد می توانند عقد را فسخ کنند.اما مواردی هم وجود دارد که بدون اینکه طرفین آن را فسخ کنند، خود به خود موجب فسخ عقد مضاربه می شوند.این مئارد عبارتند از:

  • اگر یکی از طرفین عقد بمیرد یا سفیه شود( یعنی دیگر عقل معاشش از دست رفته است) عقد مضاربه خود به خود فسخ می شود.
  • اگر مالک مفلس و ورشکسته شود عقد مضاربه خود به خود فسخ می شود.چون در این شرایط ادامه دادن این عقد به ضرر طلبکاران است.چون زمانی که شخصی ورشکسته شود باید شخص ممنوع از تصرف در اموال خود شود و اکنون بخشی از مال مالک دست عامل است که قاعدتا او هم باید ممنوع از تصرف شود و مال در اختیار او به بقیه اموال مالک اضافه شود تا طلبکاران ضرر نکنند.

اثر انفساخ یا فسخ عقد مضاربه

در صورتی که عقد توسط یکی از طرفین فسخ یا خود به خود منفسخ شود، آثاری بر آن مترتب می شود.
این فسخ و انفساخ نسبت به گذشته تجارت هیچ اثری ندارد امام نسبت به آینده اثراتی دارد.
مثلا اگر تا زمان فسخ و انفساخ سودی حاصل شده باشد، سود حاصله بین مالک و عامل به نسبت قراردادشان تقسیم می شود و همکاری بین عامل و مالک پایان می پذیرد و سرمایه مالک در اولین فرصت ممکن به مالک بازگردانده می شود.

تفاوت مضاربه و ربا

در مضاربه سودی که به دست می آید ناشی از تجارتی است که با خرید و فروش اشیاء با قصد منفعت طلبی انجام می شود.
اما سود در ربا عبارت است از مبلغی که در معامله( مثلا گرفتن ۲۵ کیلو برنج در قبال ۲۰ کیلو برنجی که قبلا به او داده بود) یا قرض ( مثلا گرفتن مبلغ ۱ میلیون در قبال ۸۰۰ هزار تومنی که قبلا به او داده بود)در قبال دو کالای همجنس گرفته می شود و ناشی از تجارت نیست.
پس  سود در مضاربه ناشی از تجارت ولی در ربا سود حاصله ناشی از تجارت و فعالیت نیست.
در مضاربه سودی که نسیب طرفین می شود مشخص نیست اما در ربا مشخص است.
در مضاربه سود هرچه شد برای طرفین است و ضرر در صورت پدیدار شدن متوجه مالک اما در ربا، ربا خوار ضرری نمی کند و همان مبلغی را قبلا تعیین کرده را می گیرد.

احکام متفرقه عقد مضاربه

  • اگر جزئی از سود را برای شخص سومی قرار دهند مثلا کسی که کار حمل و نقل وسایل تجارت را برعهده دارد اشکالی ندارد و عقد مضاربه صحیح است.
  • اما اگر بدون انجام عملی توسط شخص سوم، سودی را برای او در نظر بگیرند صحیح نیست.چون تمام سود فقط برای عامل و مالک است و دلیلی بر اختصاص سود به شخص سوم وجود ندارد و مصداق تملیک ما لایملک می شود.
0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.