منطق ۲ – عرض لازم – جلسه ۱۶

حتما بخوانید: فیلم آموزشی منطق ۱

• بیّن: که به دو صورت می باشد:
  • بین به معنای اخص: تصور لازم و ملزوم برای تصور رابطه آن ها کافی است. یعنی با تصور لازم به تصور ملزوم می رسیم. مثلا در رابطه ی بین آتش و گرما٬ با تصور آتش به رابطه ی گرم بودن آن می دهیم.
  • بین به معنای اعم: در این نوع لازم٬ همراه با تصور ملزوم و تصور نسبت میان آن دو٬ جزم به ملازمه ی را به دنبال دارد.

حتما بخوانید:‌ فیلم آموزشی منطق ۲

• غیر بیّن: گاهی اوقات میان دو چیز ملازمه ای وجود دارد اما برای ما روشن و بیّن نمی باشد. و برای بیان ملازمه نیاز به اقامه ی برهان وجود دارد.

با توجه به مطالب بالا می توان گفت که:

1. لازم بیّن دو شرط دارد: الف) حکم عقل به ملازمه آن. ب) انس به ملازمه.
2. لازم غیر بیّن یک شرط دارد: حکم عقل به ملازمه ی آن.

عرض مفارق دارای ۳ نوع می باشد:

1. دایم: عرض مفارقی که دایما درخارج همراه موضوع خود هست.
2. سریع الزوال: عرضی که سریع از موضوع خود خارج می شود. مانند سرخی چهره شرمسار انسان.
3. بطیء الزوال: عرضی که با کندی زایل می شود. مانند جهل.