بدایه النحو – عطف بیان – جلسه ۴۶

عطف بیان تابعی است که از متبوع خود مشهورتر می باشد و برای بیان حقیقت متبوع خود بکار می رود.

حتما بخوانید: فیلم آموزشی بدایه النحو

ابتدا نکاتی در رابطه با احکام بدل ذکر می کنیم و سپس به سراغ عطف بیان خواهیم رفت.

احکام بدل:

  1. در بدل بعض و اشتمال٬‌ضمیری قرار دارد که این دو بدل را با مبدل منه مرتبط می کند. مانند:«ثُمَّ عَمُوا وَصَمُّوا کَثِیرٌ مِنْهُمْ – مائده ۷۱»
  2. تطابق از نظر معرفه و نکره بودن در بدل و مبدل منه شرط نمی باشد. بنابراین معرفه می تواند بدل از نکره شود. مانند:«إِنَّکَ لَتَهْدِی إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ -صِرَاطِ اللَّهِ – شوری ۵۲و۵۳»
  3. ضمیر نمی تواند بدل از ضمیر و اسم ظاهر گردد٬ اما اسم ظاهر می تواند بدل از ضمیر گردد. مانند:«أَسَرُّوا النَّجْوَى الَّذِینَ ظَلَمُوا – أنبیاء۳»
  4. هنگامی که مبدل منه اسم شرط یا استفهام باشد٬ ادات استفهام بر سر بدل ظاهر خواهد شد.

حتما بخوانید: فیلم آموزشی کتاب نحو مقدماتی

حال به بررسی عطف بیان می پردازیم:

فایده آن:

دو مورد برای آن ذکر می شود:

  1. اگر متبوع معرفه باشد٬ عطف بیان آن را توضیح می دهد. مانند:«جَعَلَ اللَّهُ الْکَعْبَهَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ قِیَامًا لِلنَّاسِ – مائده ۹۷»
  2. گر متبوع نکره باشد٬ انرا تخصیص می زند. مانند:«جَعَلَ اللَّهُ الْکَعْبَهَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ قِیَامًا لِلنَّاسِ – مائده ۹۷»

احکام:

متبوع باید در اعراب از تابع خود تبعیت کند و در تعداد و جنس و معرفه و نکره بود مطابقت دارد همانند صفت.

أشکال:

  1. اسم بعد از کنیه: قام ابن أبی طالب علی علیه السلام.
  2. اسم بعد از لقب: قام امیرالمؤمنین علی علیه السلام.
  3. اسم ظاهرِ جامد بعد از اسماء اشاره. مانند: «ذَلِکَ الْکِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِلْمُتَّقِینَ – بقره ۲»
  4. مفسر مفردی که بعد از «ای» می آید. مانند جای علی ای امیرالمؤمنین.
  5. موصوفی که بعد از صفت می آید. مانند: جاء الشجاع علی.

نکته: عطف بیان ضمیر و فعل و جمله نمی تواند بیاید.

فیلم آموزشی عطف بیان (جلسه ۴۶)

 

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.