منطق ۲ – قیاس اقترانی شرطی – جلسه ۳۷

یک قیاس اقترانی شرطی زمانی شکل می گیرد که یکی از مقدمات قیاس و یا هر دو مقدمات قیاس ما «شرطی» باشد. حال در ادامه به بررسی اقسام این قیاس و کاربرد های آن می پردازیم.

فیلم قیاس اقترانی شرطی جلسه ۳۷ (قسمت اول)

قیاس اقترانی شرطی جلسه ۳۷ (قسمت دوم)

اقسام قیاس اقترانی شرطی:

این قیاس به اعتبار ساختار مقدمات به پنج حالات زیر متصور است:

  1. هر دو قضیه این قیاس شرطی اتصالی باشد.
  2. هر دو قضیه ی این قیاس شرطی انفصالی باشد.
  3. یکی از قضایا شرطی اتصالی و دیگری شرطی انفصالی باشد.
  4. یکی از قضایا حملی و دیگری شرطی اتصالی باشد.
  5. یک قضیه حملی و قضیه ی دیگر شرطی انفصالی باشد.
این قیاس به اعتبار جزء تام بودن یا نبودن حد اوسط به ۳ دسته تقسیم می شود:
  • اشتراک دو مقدمه در جزء تام
  • اشتراک دو مقدمه در جزء غیر تام. مانند: اگر  قرآن معجزه است٬ پس قرآن جاودانه است. اگر  جاودانگی به معنای بقا است٬پس جاودانه تغییر نمی کند.بنابراین قرآن معجزه است و اگر جاودانگی به معنای بقا است قرآن تغییر نمی کند.
  • اشتراک در یک مقدمه در جزء تام و در یک مقدمه در جزء غیر تام.

برخی از کاربردی ترین اقسام  قیاس اقترانی شرطی:

همانطور که در بالا اشاره شد حاصل این تقسیم بندی ۱۵ قسم از قیاس خواهد شد. و اگر این ۱۵ قسم را با توجه به حالات ۴ گانه در نظر بگیریم٬ ۶۰ حالت می شود که با توجه به ضروب شانزده گانه٬ تعداد این حالات به ۹۶۰ خواهد رسید.

بنابراین از این میان به ۵ مورد از پرکاربردتری اقسام اشاره می نماییم.

حتما بخوانید: قیاس مع الفارق

  1. مرکب از دو شرطی اتصالی (با اشتراک دو مقدمه در جزء تام). این نوع قیاس٬ به قیاس اقترانی حملی ملحق می شود.
  2. مرکب از دو شرطی انفصالی
  3. مرکب از شرطی اتصالی و انفصالی
  4. مرکب از حملی و شرطی اتصالی
  5. مرکب از حملی و انفصالی
3 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.