منطق ۱ – برهان – جلسه ۱۴
اولین صناعات خمس برهان می باشد که در این جلسه به آن پرداخته می شود.
حتما بخوانید: دسترسی به تمام فیلمهای کتاب منطق ۱ (منتظری مقدم)
استدلال منطقی به دو صورت است:
- استدلال مباشر
- استدلال غیر مباشر
در استدلال غیر مباشر ما با در کنار هم قرار دادن «چند قضیه» و با «رعایت قوانین و قواعد منطقی» می توانیم یک استنتاج جدید بوجود آوریم. این استدلال از لحاظ هییت یا صورت به ۳ نوع تقسیم می شود:
- قیاس
- تمثیل
- استقرا
و این استدلال از لحاظ ماده به ۵ نوع تقسیم می شود که به آن «صناعات خمس» می گویند و شامل :
- برهان
- مغالطه
- جدل
- حطابه
- شعر
می شود.در مباحث قبل با هییت این استدلال و تعاریف و اصطلاحات آن آشنا شدیم.در این جلسه از اولین ماده ی این قیاس سخن به میان خواهد آمد.
برهان به معنای استدلال معتبری است که برای اعتبار آن دو شرط لازم است: ۱-مقدمه ی آن از یقینات به معنای اخص باشد که ضرورتا نتیجه ی درست می دهد. ۲-از لحاظ صورت نیز باید از استقرای تام یا قیاس استفاده کرد تا بتوان نیتجه ای دقیق وصحیح از آن برداشت کرد.
برهان بر ۲ نوع می باشد:
- لمی: که حرکت از علت به معلول است.
- انی: که دو حالت دارد:
- حرکت از معلول به سمت علت
- بحرکت از معلول به معلول دیگر که در علت با یکدیگر مشترکند.
مهم ترین فایده برهان رسیدن به کشف حقیقت و بدست آوردن نتایج یقینی می باشد و بوسیله ی آن می توان بین صحیح و باطل تمایز قایل شد. این صناعت از منطقی ترین روش اندیشه است و به خاطر وجود بدیهیات و یقینی بودن آن می تواند به حس کنجکاوی انسان پاسخ مناسب دهد و نیاز فطری انسان به دانستن و طرح سوال و جواب را برآورده سازد. برای آشنا شدن با برهان علاوه بر دانستن قواعد استدلال و مقدمات یقینی نیاز به ممارست و تمرین فراوان و مستمر می باشد.
برای مشاهده این جلسه میتوانید فیلم آموزشی زیر را مشاهده نمایید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.