منطق ۱ – شرایط قیاس اقترانی – جلسه ۱۱
آموختیم که «قیاس اقترانی» یکی از انواع استدلال غیر مباشر می باشد. ولیکن این قیاس دارای شرایطی عام و خاص می باشد که در صورت عدم رعایت این شرایط، استدلال ما نتیجه ای در بر نخواهد داشت و به اصطلاح قیاس ما «عقیم» یا «ابتر» خواهد بود.
- شکل اول که کاملترین شکل این قیاس می باشد در ۴ حالت منتج می شود و در بقیه ی حالات «ابتر» خواهد بود.
- شکل دوم نیز در ۴ حالت به نتیجه می رسد و در بقیه ی حالات «عقیم» می باشد.
- شکل سوم نیز در ۶ حالت منتج خواهد بود و در بقیه ی حالات به نتیجه نمی رسد.
شرایط عمومی قیاس اقترانی:
- یکی از دومقدمه و یا هر دو مقدمه کلیت داشته باشد. چرا که اگر هردو مقدمه ی قیاس اقترانی ما جزیی باشد نتیجه ی ما دایمی و همیشگی نخواهد بود.
- یکی و یا هردو مقدمه ی ما موجبه باشند و طوری نباشد که هر دو مقدمه ی ما سالبه باشد.زیرا که ممکن است نتیجه ی قیاس اقترانی ما باطل باشد.
- اگر صغرا سالبه باشد٬ کبرا جزئیه نباشد. و در این صورت نیز انتاج قیاس ما دائمی نخواهد بود.
در پایان باید به این نکته اشاره کرد که روند استنتاج به این صورت است که:
الف) ابتدا حد وسط ها در قیاس شناسایی شده و شکل قیاس را بدست آوریم.
ب) بررسی می کنیم که قیاس ما واجد شرایط استنتاج گیری می باشد یا خیر و دقت کنیم که تمام موارد به صورت صحیح در قیاس ما بکار رفته باشد.
ج) حد وسط ها را حذف می کنیم و با استفاده از جملات باقی مانده قضیه ای نو بنا می کنیم که به آن نتیجه می گوییم.
برای مشاهده این جلسه میتوانید فیلم آموزشی زیر را مشاهده نمایید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.