بدایه النحو – نواسخ در مبتدا و خبر – جلسه ۱۶
نواسخ در مبتدا به کلماتی می گویند که اول جمله ی اسمیه وارد می شوند و اعراب آن ها را فسخ می کنند و معنای جدیدی به جمله می دهند. معمول این نواسخ عبارت است از: اسم فعال ناقصه٬ اسم افعال قرب٬ اسم حروف مشبهه به «لیس»٬ خبر حروف مشبهه بالفعل٬ خبر لای نفی جنس.
این نواسخ به دو نوع «فعلیه» و «حرفیه» تقسیم می شود که:
- افعال ناقصه و افعال قرب و افعال قلوب جزء انواع «فعلیه» می باشد.
- حروف مشبهه به «لیس» و حروف مشبهه بالفعل و «لا» نفی جنس٬ جزء «نواسخ حرفیه» می باشد.
اولین بحث پیرامون این مطلب نواسخ در مبتدا و خبر می باشد که دو عمل برای آن ها درج شده است:
- لفظی: به این صورت که اعراب مبتدا وخبر را نسخ می کنند و إعراب جدیدی به آن ها می دهند.
- معنوی: که معنای جدیدی را برای جمله ایجاد می کند.
افعال ناقصه به عنوان اولین مورد از این نواسخ تبیین می شود. افعال نافصه بر سر جمله ی اسمیه وارد می شوند و مبتدا به عنوان اسم خود٬ مرفوع می کنند وخبر را به عنوان خبر خود نصب می دهند و بر خلاف افعال تامه٬ معنایشان با ذکر خبر تمام می شود.
این افعال ۱۳ عدد می باشد که عبارتند٬ از: کان٬ صار٬ اصبح٬ اضحی٬ أمسی٬ ظلّ٬ بات٬ لیس٬ مادام٬ مازال٬ مابرح٬ ماأنفک٬ مافتی.
در اینجا به معنای «کان» اشاره می شود:
کان(یکون): معنایش ثبوت خبر برای اسمش می باشد مانند:(وَمَنْ أَرَادَ الْآخِرَهَ وَسَعَى لَهَا سَعْیَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِکَ کَانَ سَعْیُهُمْ مَشْکُورًا – إسراء ۱۹).
گاهی نیز برای استمرار نیز استفاده می شود. مانند: (لِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَکَانَ اللَّهُ عَلِیمًا حَکِیمًا – فتح ۴)
فیلم آموزشی نواسخ در مبتدا و خبر (جلسه ۱۶)
عالی
سلام علیکم خدا خیرتون بده . چطور دهنلود میشه بدایت النحو رو تا ۹ دانلود کردم اما بعد از ۹ رو دیگه نمیتونم دانلود کنم
باسلام واحترام
به علت مسائل فنی فعلا امکان دانلود وجود ندارد. فقط فیلم ها به صورت انلاین قابل مشاهده هستند
موفق باشید