بدایه النحو – احکام حروف جر – جلسه ۴۱
حروف جر نیز مانند سایر مباحثی نحوی دارای احکام خاص خود می باشد. یکی از احکام حروف جر این است که در حروف جر اصلی باید یک متعلقی داشته باشیم که ابهام را رفع کند بر خلاف حروف جر زائد و شبه زائد.
معانی حرف جر «علی»:
۱) استعلاء. که بر دو نوع می باشد:
- استعلاء حقیقی. که دو نوع می باشد:
- استعلاء حسی. مانند:«وَعَلَیْهَا وَعَلَى الْفُلْکِ تُحْمَلُونَ – المومنون ۲۲»
- استعلاء معنوی. مانند: «تِلْکَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ – بقره ۲۵۳»
- استعلاء مجازی.
۲) مصاحبت و همراهی. مانند: «وَیُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْکِینًا وَیَتِیمًا وَأَسِیرًا – انسان ۸»
۳) ظرفیه. مانند: «وَدَخَلَ الْمَدِینَهَ عَلَى حِینِ غَفْلَهٍ مِنْ أَهْلِهَا – قصص ۱۵»
۴) مرادف و هم معنای «من». مانند: «الَّذِینَ إِذَا اکْتَالُوا عَلَى النَّاسِ یَسْتَوْفُونَ – المطففین ۲»
معانی و احکام حروف جر «عن»:
- مجاوزت که از جمله پر استفاده ترین معانی حرف جر «عن» می باشد. مانند: «تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ – سجده ۸»
- بدل. مانند: «وَاتَّقُوا یَوْمًا لَا تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئًا – بقره ۴۸»
- مترادف و هم معنای «بعد». مانند: «لَتَرْکَبُنَّ طَبَقًا عَنْ طَبَقٍ – انشقاق ۱۹»
معانی و احکام حروف جر «فی»:
- ظرفیت. مانند: «الم غُلِبَتِ الرُّومُ فِی أَدْنَى الْأَرْضِ وَهُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَیَغْلِبُونَ فِی بِضْعِ سِنِینَ لِلَّه – الروم ۱ ۲ ۳ ۴».
- مصاحبه و همراهی. مانند: «فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ فِی زِینَتِهِ – قصص۷۹»
- استعلاء. مانند: «أُصَلِّبَنَّکُمْ فِی جُذُوعِ النَّخْلِ- طه ۷۱»
معانی حرف جر «کاف»:
- تشبیه. و بیشتر در این معنا به کار گرفته می شود. مانند: «وَمَا أَمْرُنَا إِلَّا وَاحِدَهٌ کَلَمْحٍ بِالْبَصَر – قمر۵۰»
- تعلیل. مانند: «وَاذْکُرُوهُ کَمَا هَدَاکُمْ – بقره ۱۹۸»
- استعلاء.
- تأکید. در صورتی که «کاف» زائده باشد.
معنی حرف جر «لام»:
- اختصاص. که غالب استعمالی آن در این معنا می باشد.مانند: «لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ – بقره ۲۵۵»
- تملیک
- تعلیل
- صیرورت
- تبلیغ و….
فیلم آموزشی احکام حروف جر (جلسه ۴۱)
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.