تقیید با نعت یکی از روش های مقید کردن جمله می باشد که در ادامه و در سری موضوعات مبحث مسند و مسند الیه به توضیح آن می پردازیم.
فیلم آموزشی تقیید با نعت
پس از بیان حالات مسند و مسند الیه به مبحث اطلاق و تقیید جمله (تقیید بانعت) می رسیم.
جمله به دو صورت می باشد:
- مطلق: جمله ی مطلق به این معنا است که در جمله تنها به دو رکن مسند و مسند الیه اکتفا شده است. واین یعنی اینکه هیچ قیدی در این جمله نیامده است و غرض از این کار عبارت است از
- صامع احتمالات مختلفی را در نظر بگیرد.
- مقام تخاطب اقتضای این را داردکه فقط به این دو رکن اکتقاء نماییم.
- مقید: دراین جمله علاوه بر مسند و مسند الیه٬ قیدی نیز آورده می شود. بعضی اوقات به این کار
- به خاطر ایضاع (روشن شدن) انجام می شود.
- در برخی اوقات نیز به خاطر صادق شدن کلام می آید.
قید عبارت است از آنجه که در کلام آمده به غیر از رکن ها(مسند و مسند الیه) قید نام دارد.
ما می توانیم جمله را به طریق گوناگون مقید نماییم که عبارت است از:
- توابع. که از جمله ی آن می توان به تقیید با نعت اشاره نمود.
- مفاعیل.
- ضمیر فصل.
- نواسخ.
- ابزرا شرط
- ادات نفی
- حال
- تمییز
ابتدا با «نعت» بحث را شروع می نماییم. برای شروع٬ این نکته را بیان می داریم که به چه علتی ما در جمله «نعت» می آوریم:
- اولین دلیل تقیید با نعت «تخصیص منعوت» زمانیکه منعوت نکره است٬ می باشد. مانند: جائنی رجل تاجر.
- دومین مورد برای تقیید با نعت نیز «توضیح منعوت» زمانی که منعوت نکره است می باشد.
- این توضیح منعوت نیز به خاطر اغراض گوناگونی می باشد که عبارت است از:
- کشف حقیقت.
- برای تاکید.
- مدح.
- ذم.
- ترحم.