جواهر البلاغه – جمله خبری – جلسه ۷

کلام در علم معانی به دو گونه تقسیم می شود: ۱-جمله خبری و ۲- جمله انشایی

فیلم آموزشی جمله خبری

در جلسات قبل آموختیم که علم معانی چیست و با فایده و موضوع و مدون این علم آشنا شدیم و گفتیم که علم معانی در این کتاب به ۸ باب تقسیم شده است و به همراه یک «خاتمه» به پایان می رسد.
این ۸ باب به شرح زیر می باشد:
  1. جمله خبری یا انشایی
  2. حقیقت انشاء و تقسیم آن
  3. حالات مسند الیه
  4. حالات مسند
  5. اطلاق و تقیید
  6. متعلقات فعل
  7. قصر
  8. وصل و فصل

حتما بخوانید: فیلم آموزشی «صرف ساده»

در این جلسه راجع به جمله خبری سخن خواهیم نمود. به جمله ای که ذاتا قابلیت صدق و کذب داشته  باشد جمله خبری می گویند. مانند: هوا سرد است.  اما در جمله ی «به به چه هوایی» به علت اینکه این جمله قابلیت صدق و کذب ندارد جزء جمله خبری نمی باشد.

نکته ای که در اینجا وجود دارد کلمه ی «ذاتا» می باشد. این کلمه به این مفهوم می باشد که ما برای تشخیص جمله٬ به خود جمله نگاه می کنیم و توجهی به گوینده ی آن نداریم.

حتما بخوانید: فیلم آموزشی کتاب «بدایه النحو»

اغراض جمله خبری:

  1. اغراض اصلی :
    1. فائده خبر: زمانی که ما مخاطب را از امری آگاه نماییم٬ خبری را به او می رسانیم.
    2. لازم خبر: هنگامی که متکلم به مخاطب خبری را می دهد و مخاطب قبلا آن خبر را می دانسته. در اینجا متکلم می خواهد این نکته را به مخاطب گوشزد نماید که « من نیز آن خبر را می دانم».
  2. اغراض جانبی و غیر اصلی :
    1. استرحام و استعطاف
    2. تحریک مخاطب
    3. اظهار خشوع و ضعف
    4. اظهار تعسر برای چیز محبوب
    5. اظهار فرح به آنچه که می آید و می رود
    6. توبیخ
    7. ذکر بین مراتب و تفاوت
    8. تحذیر
    9. فخر
    10. مدح
    11. ….

اغراض دیگری نیز  ممکن است وجود داشته باشد مانند: اعتراف گرفتن و… که در اینجا از دکر آن ها خودداری نمودیم.

 

1 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.