فایل صوتی شرکت (لمعه)

بحث بعدی بعد از صلح، باب شرکت است که اگر دو نفر یا چند نفر در یک حق یا عین یا منفعتی به صورت مشاع و انشار یافته در تمام حق نه معلوم، اجتماع پیدا کنند بحث شرکت پیش می آید که مصنف در لمعه از آن بحث می کند.
ما هم صوت باب شرکت لمعه استاد سید حسین هاشمیان را برای شما مخاطب گرامی آماده کرده ایم تا دانلود و استفاده کنید.

فایل صوتی باب شرکت لمعه

باب شرکت در لمعه

مصنف در باب لمعه، شرکت را تعریف می کند و اسباب آن را که چهار مورد است و همچنین موضوع شرکت را بیان می کند که گاهی عین و گاهی منفعت و گاهی حق است.از شرکت های معتبر و غیر معتبر سخن به میان می آورد که معتبر آن، شرکت عنان است و غیر معتبر آن، شرکت اَعمال و مفاوضه و وجوه است.
مصنف ادامه می دهد که همه شرکاء در صورت سرمایه مساوی در سود و زیان هم به صورت مساوی شریک هستند و هیچ کدام از شرکا حق تصرف در مال مشترک بدون اذن همه را ندارند.و مشارکت با کافر و ذمی مکروه است.

سرفصل های باب شرکت در لمعه

• و سببا قد یکون ارثا
• والشرکه قد تکون عینا
• والمعتبر
• و لیس لاحد الشرکاء التصرف
• و یکره مشارکه الذمی و ابضاعه
• و لو باع الشریکان سلعه الصفقه

تعریف شرکت

شرکت در لغت

در لغت در تعریف شرکت گفته اند که به معنی شریک شدن و همدست شدن درکاری است.

شرکت در اصطلاح و فقه

اما در اصطلاح فقهی شرکت به این معناست که حق دو یا چند نفر که به صورت مشاع اجتماع پیدا می کند.یعنی این دو یا چند نفر استحقاق دارند تا در حقی مشاع مشارکت داشته باشند.

متعلق شرکت

انچه متعلق عقد قرار داد شرکت می شود، متفاوت است.این متعلقات عبارتند از:

1. عین: ممکن است آنچه که متعلق این قرار داد قرار می گیرد عین باشد.مثل اینکه یک خودرویی توسط دو نفر خریداری شود که خودرو عین است.
2. منفعت: ممکن است آنچه که متعلق این قرار داد قرار می گیرد منفعت باشد.مثل اینکه دو نفر خانه ای را با هم اجاره کنند که در اینجا این سبب منفعت است.
3. حق: ممکن است آنچه متعلق این قرار داد قرار  می گیرد حق باشد.مثل اینکه وارثین در حق قصاص با هم شریکند که در اینجا سبب، حق قصاص است.

اسباب تشکیل و تحقق شرکت

علت و اسباب تشکیل شرکت ها متفاوت است که به آن اشاره می کنیم

• ارث: ممکن است باعث وسبب این قرار داد ارث باشد که قهری است. مثل اینکه چند وارث در حقی مثل حق خیار با هم شریک باشند.
• عقد: ممکن است علت این قرار داد، عقدی باشد که بین دو یا چند نفر بسته شده است.مثل خرید خودرو توسط دو نفر.
• آمیختگی یا امتزاج: ممکن است علت این قرار داد این باشد که دو مال به گونه ای یا هم مخلوط شوند که قابلیت تشخیص دو مال از بین برود و قابل جدا کردن نباشند.مثل مخلوط شدن دو کیسه گندم.
• حیازت: ممکن است علت این قرار داد دست یافتن دو یا چند نفر به چیزی مشترک باشد.مثلا دو نفر با هم با یک طور مشترک ماهی گیری، ماهی صید کنند.
• احیا: ممکن است علت این قرارداد احیا باشد.مثلا دو نفر باهم زمینی را آباد می کنند.

انواع شرکت

شرکت ها یا قهری هستند یا عقدی.

شرکت قهری

نوعی از شرکت است که در آن بدون اینکه شرکاء بخواهند و قصد شراکت داشته باشند، در مالی که مخلوط و جدانشدنی است شریک هستند.مثل قنات مشترک در روستایی که مثلا یک هفته استفاده نشود و جمع شود که همه افراد روستا در این آب شریک هستند.

شرکت عقدی

در این نوع شرکت، شرکاء قبلا قصد مشارکت یا راه اندازی کسب و کاری را دارند.یعنی به موجب قراردای بین چند نفر شکل می گیرد.این نوع شرکت نیاز به ایجاب و قبول دارد.اگرچه نیاز نیست که حتما با الفاظ باشد بلکه نوعی معاطات است.
در تشکیل این نوع شرکت، باید هر یک از شرکاء اصطلاحا (آورده ای) داشته باشد.حال این آورده می تواند مال، کار، اعتبار یا موارد دیگر باشد.
بر اساس این آوده ی هر یک از شرکاء، شرکت عقدی انواعی پیدا می کند که عبارتند از:

• شرکت عنان
• شرکت ابدان(اعمال)
• شرکت وجوه
• شرکت مفاوضه

شرکت های صحیح

از چهار مورد شرکت هایی که در بالا بیان شد، فقط یک مورد صحیح است و بقیه شرکت ها باطل هستند.
از چهار مورد انواع شرکت فقط شرکت عنان صحیح است.
شرکت عنان شرکتی است که در آن آورده ی اصلی پول نقد یا کالا یا زمین و… است که توافق می کنند که هر یک از شرکاء به نسبت آورده ی خود در سود و زیان سهیم هستند.
در تشکیل این نوع شرکت باید شرایط عمومی عقد مثل بلوغ و عقل و قصد و اختیار و محجور نبودن وجود داشته باشد.

شرکت های باطل

1. شرکت ابدان(اعمال): در این نوع شرکت هر کدام از شرکا کاری را برعهده می گیرد چه این کارها مختلف باشند و چه شبیه هم ( مثلا یا هر دو خیاطی می کنند یا یکی خیاطی و دیگری بزازی) و هر دو در سود و زیان به طور مساوی با هم شریک هستند که این نوع شرکت باطل و هر کدام مالک اجرت عملی که انجام می دهد می شود.
2. شرکت وجوه: شراکتی است که دو نفر بدون مال ولی با اعتبار خود تجارت  و در سود و زیان به طور مساوی شریک هستند که این نوع هم باطل است.
3. شرکت مفاوضه: عقدی است که در آن دو نفر عقد را بر این مبنا برقرار می کنند که هر چه کسب می کنند یا به آن ها مثلا از طریق ارث می رسد، به طور مساوی شریک باشند که این نوع هم باطل می باشد.

تقسیم کردن مال مشاع و مشترک

هر کدام از شرکاء می توانند در خواست تقسیم مال مشترک را بدهند که در صورت امتناع شرکای دیگر به حاکم مراجعه می شود.مگر اینکه این تقسیم کردن به ضرر شرکاء باشد.
این تقسیم بندی می تواند یا به صورت تعدیل برحسب کمیت و تبدیل آن به وزن یا قیمت یا شمارش باشد و تقسیم بندی شود.( در کالاهایی که مثلی هستند و دارای صفتی واحد هستند)
یا به صورت تعدیل بر حسب قیمت باشد( در جایی که مال قیمی است)
یا به صورت رد مال که در آن مالی دیگر خارج از قرارداد شرکت به مال مشترک ضمیمه می شود.( مثلا دو خانه وجو دارد که یکی صد میلیون و دیگری دویست میلیون است که آن کسی که خانه دوم را بر می دارد باید مبلغ پنجاه میلیون تومان به دیگری بدهد)