فایل صوتی حج (لمعه)

از دیگر فروعات دین و از بزرگترین اجتماعات بشری که اهمیت زیادی دارد، حج است که این بحث مهم را شهید ثانی در کتاب لمعه هم آورده است و درباره آن بحث کرده است.
در ادامه این مقاله در باره این فرع مهم دینی بحث می شود اما قبل از ورود در بحث، فایل های صوتی حج از استاد اشتهادری را برای شما قرار داده ایم تا استفاده کنید.

فایل صوتی باب حج لمعه

حج در لمعه

مصنف لمعه بحث حج را در هفت فصل و یک خاتمه بررسی می کند که در فصل اول از شرایط و اسباب حج بحث به میان می آورد و در فصل دوم آن در باره انواع حج که سه نوع است بحث می کند و در فصل سوم بحث را درباره اماکن حج ادامه می دهد تا در فصل بعد به افعال عمره مطلقه و سپس افعال حج و کفارات احرام می رسد.
در فصل آخر درباره بازداشتن محرم از ادامه حج، بحث را به خاتمه می کشاند که در بخش خاتمه درباره وجوب عمره تمتع بر مستطیع، بحث را به پایان می برد.

سرفصل های حج در لمعه

• الفصل الاول فی شرائطه و اسبابه
• الفصل الثانی فی انواع الحج و هی ثلاثه

(تمتع و قران و افراد)

• الفصل الثالث فی المواقیت
• الفصل الرابع فی افعال العمره المطلقه
• الفصل الخامس فی افعال الحج
• الفصل السادس کفارات الاحرام
• الفصل السابع فی الاحصار و الصد
• خاتمه

معانی حج

حج در لغت

حج در لغت به معنای قصد کردن چیزی است.

حج در شرع

در شرع مقدس اسلام حج به عبادتی خاص(مجموعه اعمال) گفته می شود که با نیت نزدیکی به خدا و با شرایط خاص و در زمانی خاص (ماه ذی حجه) و مکانی خاص( در کنار خانه خدا) انجام می شود.

و ارتباط بین معنای لغوی و شرعی آن اینگونه است که مکلف زیارت کردن کعبه را با اعمال مخصوص قصد می کند.

اهمیت حج در قرآن و روایات

ترک اعمال عبادی گناهی بزرگ است که از جمله آنها حج است و ترک آن هم اینگونه است.و انجام آن بر همه کسانی که شرایط آن را دارند واجب است.
آیه وجوب حج، آیه ۹۷ سوره آل عمران می باشد که خداوند متعال در آن می فرماید: و لله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا و من کفر فان الله غنی عن العالمین
در آیه ۹۶ سوره آل عمران هم درباره اهمیت خانه خدا و حج می فرماید:  ان اول بیت وضع للناس للذى ببکه مبارکا و هدى للعالمین.
این اهمیت حج تا جایی ادامه دارد که در روایتی از امام صادق آمده است که کسی که در راه رفتن به حج خانه خدا بمیرد از اندوه بزرگ روز قیامت ایمن است و امام باقر علیه السلام می فرماید که خواندن یک نماز در مسجدالحرام از خواندن صد هزار نماز در مسجدهای دیگر بالاتر است.

اولین حج

بعد از ساخته شدن خانه خدا به دست حضرت ابراهیم علیه السلام طبیعتا اولین حج هم توسط آن حضرت انجام شد و حضرت ابراهیم اولین حاجی تاریخ است و این سنت حتی تا زمان قبل اسلام و در عرب جاهلیت هم رواج داشت.
البته بنا بر فرمایشات حضرت علی علیه السلام، تشریع حج در زمان حضرت آدم علیه السلام بود.
در صورت داشتن توانایی، حج در طول عمر انسان فقط یک بار واجب است و بیشتر از یک بار اگرچه استحباب زیادی دارد ولی واجب نیست.

حج در آیین های قبل اسلام

در آیین های قبل اسلام، حج و اعمال آن مثل سعی صفا و مروه و رمی جمره و احرام مرسوم بود و بعد از اسلام فقط اصلاحات و تعدیلاتی انجام شد مثلا در آیین عرب جاهلی خوردن گوشت قربانی جایز نبود که اسلام این عمل را جایز دانست و عدم جواز آن را برداشت.

اقسام حج

حج به سه قسمت تقسیم می شود که عبارتند از:

• حج تمتع( بر کسانی واجب است که وطن آن ها شانزده فرسخ (حدود ۹۰ کیلومتر )از مکه فاصله داشته باشد)
• حج قِران و اِفراد( بر کسانی واجب می شود که مکان و وطن آنها مکه است یا کمتر شانزده فرسخ از مکه فاصله دارند)

شرایط وجوب حج

بر هر مسلمانی واجب است فقط یک بار حج را به جا آورد و آن در صورتی است که شرایط وجوب حج محیا باشد و نیاز نیست مسلمانان به دنبال کسب و به دست آوردن استطاعت بروند.
شرایط وجوب حج عبارتند از:

1. عقل (پس بر مجنون واجب نیست)
2. بلوغ ( پس بر کسی که هنوز بالغ نشده است یا نزدیک به بلوغ است واجب نیست)
3. استطاعت ( که خود شامل چند مورد می شود: استطاعت مالی و جسمی و بدنی و استطاعت طریقی و زمانی)

آثار و برکات حج

عبادی بودن حج همانطوری که در اسلام مطرح شده است آثار بی شماری دارد که می تواند موجب تحول انسان ها شود.
حج هم در زائران بیت الله و هم در بستگان زائران می تواند آثار مثبت زیادی برجا گذارد.
برای نمونه وقتی که یک نقطه عالم به عنوان مرکز عبادت در کره زمین مشخص می شود می تواند باعث وحدت و همدلی همه مسلمین شود.
آشنایی مسلمانان با تاریخ ساخت کعبه و بانیان آن و آشنا شدن آنها با محلی که وحی در آن نازل شده است طبیعتا آشنایی با پیامبر خاتم و ائمه معصومین علیهم السلام را به دنبال دارد که این یکی دیگر از اثرات مثبت حج است.

مهمترین اثر معنوی حج، از بین بردن گناه و به اصطلاح گناه زدایی آن است که با این تاثیر مهم اثرات دیگری هم در پی پاک شدن انسان از گناه به دنبال آن می آید.

مناسک حج

مناسک حج به صورت خلاصه عبارتند از:

• احرام در مکه
• وقوف در عرفات
• وقوف در مشعر الحرام
• رمی جمره
• قربانی
• حلق یا تقصیر
• طواف
• نماز طواف
• سعی بین صفا و مروه
• طواف نساء
• نماز طواف نساء
• بیتوته در منا
• رمی جمرات سه گانه

توجه به مقدمات حج و علت آن

برای انجام هر کاری ابتدا باید مقدمات آن را فراهم کرد و امر حج هم از این نظر مستثنی نیست.
نخستین قدم برای انجام این امر مهم الهی توبه است و سِرّ آن این است که هیچ گناهی در نامه عمل زائر خانه خدا نباشد.
چون حضرت رسول صلوات الله علیه می فرماید: التائب من الذنب کمن لا ذنب له
قدم بعدی محاسبه نفس است تا زائر علت رفتن به حج را برای خودش مرور کند و ببیند بقیه اعمال عبادی خودش را چگونه انجام داده است و مالش را چطور به دست آورده است.
خالص کردن نیت قدم بعدی است و آماده کردن خود از لحاظ روحی برای حضور در این مکان مقدس قدم بعدی است.